آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، تلسکوپ جایزه بگیرید! نام‌نویسی
لیمان اسپیتزر یکی از بزرگترین دانشمندان قرن بیستم و یکی از مشهورترین اخترفیزیک دانان بود.او متولد 26 ژوئن 1914 در تولدو اوهایو است. در سال 1935 در دانشگاه یلد در زمینه ی فیزیک موفق به اخذ مدرک لیسانس گشت و پس از آن در 1936 به دانشگاه کمبریج فرستاده شد.
 
 
lyman spitzer 01در سال 1937 دانشگاه پرینستون را برای ادامه تحصیل انتخاب کرد و موفق به اخذ درجه ی فوق لیسانس شد و زمانی که زیر نظر ستاره شناس معروف هنری نوریس راسل کار می کرد درجه ی دکترای خود را در سال 1983 گرفت و این آغاز روزهای جدیدی در زندگی وی بود. بعد از دریافت دکترا لیمان یکسال وقت خود را صرف گرفتن فوق دکترا در دانشگاه هاروارد کرد و سپس در همان زمان استاد دانشگاه یلد در 1939 شد.
بعد از پایان جنگ جهانی دوم اسپیتزر برای یک دوره ی کوتاه، به عنوان مدرس به دانشگاه یلد بازگشت. در سال 1946 بیش از یک دهه قبل از به فضا فرستادن اولین ماهواره و 12 سال قبل از تشکیل ناسا، اسپیتزر پیشنهاد ساخت یک رصدخانه را داد، بطوریکه رصدخانه در جایی از فضا قرار بگیرد که بتواند پهنه ی وسیعی از فضا را کاوش کند. در این مکان تاثیرات اتمسفر از بین خواهد رفت و تصاویری که این رصدخانه در اختیار ما می گذارد بسیار شفاف تر از تصاویری است که هر تلسکوپ زمینی از اجرام دور به ما می دهد.
او مقاله ای نوشت که در آن رصدخانه ی فضایی را توصیف کرده بود و مزیت قرارگیری تلسکوپ در فضا را بیان می کرد. لیمان 50 سال آخر عمرش را صرف به حقیقت پیوستن ایده اش کرد. در بین راه او (  1947 در 33 سالگی ) رئیس بخش اخترفزیک دانشگاه پرینستون شد و به عنوان سرپرست رصدخانه ی دانشگاه پرینستون انتخاب گردید.او به همراه مارتین شوارتزشیلد امکان ساخت یک بخش ستاره شناسی بزرگ را فراهم کرد. زمانی که در پرینستون بود، گروهی در زمینه ی اخترفزیک تشكیل داد. او با تلاش بسیار مرکز اطلاعات غبارهای میان ستاره ای را بوجود آورد.
اسپیتزر جزئیات ذرات غبارهای میان ستاره ای را مطالعه کرد و به خوشه های ستاره ای و حرکت دورانی آنها  دسا یافت. لیمان با مطالعه ی ناحیه ی غبارهای میان ستاره ای اظهار کرد، که این ستاره های درخشان در کهکشان مارپیچی شکل از گازها و غبارها تشکیل شده اند.
او همچنین بدرستی پیش بینی کرده بود که یک جسم بی نهایت داغ کهکشان راه شیری ما را احاطه کرده است. در سال 1951 زمانیکه اسپیتزر در آزمایشگاه فیزیک پلاسمای دانشگاه پرینستون بود به صورت ابتکاری فراخوان تحقیق درباره ی انرژی هسته ای را داد. او خود نیز پیشگام تلاش در زمینه ی انرژی هسته ای شد و یک چشمه ی پاک تجدید پذیر انرژی را ارایه داد.
یک سال بعد در سال 1952 لقب چارز به اسپیتزر داده شد.پرفوسور ستاره شناس جوان دوست داشت که در زندگی این عنوان را داشته باشد. از سال 1960 تا 1962 لیمان اسپیتزر در سمت ریاست انجمن ستاره شناسی آمریکا، تحقیق و خدمت می کرد.با پیشرفت برنامه ی فضایی، ایده ی اسپیتنزر که ایده ی ستاره شناسی از فضا بود با دید وسیع تری بررسی شد.
در سال 1962 او رهبر برنامه ای شد که برای  طراحی رصدخانه ای بود كه از ورای زمین در طول موج فروسرخ به مطالعه ی فضا می پرداخت. او طرح این رصدخانه را با موفقیت تحویل ناسا داد و ماهواره ی آن ما بین سالهای 1972 تا 1981 راه اندازی گردید.
وی در سال 1965 آکادمی بین المللی علمی و کمیته ای برای معین کردن دانشمندان به منظور پیشنهاد ساخت تلسکوپ فضایی تاسیس کرد. خود نیز به ریاست این کمیته انتخاب شد و در این بین اغلب ستاره شناسان به دلیل نگرانی هزینه های احداث یک پایگاه  ستاره شناسی یزرگ، ایده ی تلسکوپ فضایی را پشتیبانی نکردند.

اسپیتزر تلاشها و کوششهای فراوانی در جهت متقاعد کردن ستاره شناسان انجمن به عمل آورد. در سال 1968 او همایش بزرگی، در جهت ارزش جایگاه تلسکوپ بزرگ فضایی و همچنین رویای قرارگیری آن در فضا آغاز کرده بود. وی طی سالهای 1973 تا 1975 چندین مدال افتخار دریافت کرد. او فعالیت خود را در ناسا ادامه داد و به تکمیل تلسکوپ فضایی پرداخت. سرانجام در سال 1975 ناسا به همراه سازمان فصایی اروپا شروع به تکامل پروژه ی تلسکوپ فصایی هابل کرد. در بین سالهلی 1978 و 1985 اسپیتزر چندین مدال طلای دیگر از انجمن ستاره شناسی دریافت کرد. مدال بین المللی علمی را در سال 1979،مدال علمی ستاره شناسی را از انجمن ستاره شناسی فرانسه در سال 1980، جایزه ی علمی از انجمن ستاره شناسی سلطنتی سوئد را در سال 1985 و از همه مهمتر این که او جایزه ی نوبل را در همین رشته دریافت کرد.
 
spitzer telescope 01

44 سال بعد از پیشنهاد اسپیتزر برای قرارگیری یک تلسکوپ فضایی بزرگ در ورای جو زمین، در سال 1990 تلسکوپ فضایی هابل با یک شاتل به فضا فرستاده شد. لیمان اسپیتز در 31 مارس سال 1997 در 82 سالگی بطور ناگهانی درگذشت. او 4 فرزند و 10 نوه دارد. سرانجام در 25 آگست سال 2003 ناسا تصمیم به فرستادن یک تلسکوپ فضایی دیگر گرفت، که تصاویرش در تابش فرو سرخ است و آن را به افتخار زحمات و خدمات فراوان لیمان اسپیتزر به نام او نا گذاری کرد.

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد