آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، تلسکوپ جایزه بگیرید! نام‌نویسی

 جمعه 25 دیماه 1388 آسیای شرقی، جنوب آسیا و آفریقای مرکزی شاهد پرفت خورشید به صورت حلقوی خواهد بود. ایران نیز از این گرفت بی‌بهره نبوده و مردم ایران می‌توانند خورشیدگرفتگی جزئی را مشاهده کنند.

 

اولین گرفتگی خورشید در سال 2010 میلادی از نوع حلقوی است و مربوط به دوره‌ی ساروسی 141 و 23 مین گرفت از تعداد 70 گرفت در این دوره است. برطبق محاسبات، ماه در ساعت 4 و 5 دقیقه به وقت جهانی برابر به 7 و 35 دقیقه به وقت ایران شروع به گذر از جلوی  خورشید خواهد نمود.
 
 
 
 
اما بحث اصلی ما درباره‌ی ایران است. گرفت در مناطق جنوب شرقی ایران بهترین وضعیت را خواهد داشت. بیشترین گرفت در مرز ایران و پاکستان با عرض جغرافیایی 25 درجه و 15 دقیقه و طول جغرافیایی 61 درجه و 34 دقیقه شرقی روی خواهد داد. در این مکان ساعت 9 و 5 دقیقه و 24 ثانیه گرفت خورشید آغاز خواهد شد و در ساعت 10 و 45 دقیقه و 55 ثانیه بیشترین گرفت را با 38.2 درصد خواهد داشت. جدول زیر راهنمای مناسبی برای شهرهای مهم ایران است .
 
 
HTML clipboard

 

نام شهر زمان شروع بیشینه زمان پایان درصدگرفت
اراک 09:10:09 10:14:47 11:24:50 18
اردبیل 09:24:21 10:17:29 11:13:58 12.3
ارومیه 09:15:42 10:07:24 11:03:05 12.5
اصفهان 09:09:00 10:19:10 11:34:54 20.5
اهواز 08:56:56 10:06:39 11:24:03 21.9
بندرعباس 08:58:25 10:27:18 12:01:50 31.2
بجنورد 09:39:19 10:45:19 11:52:22 17
بیرجند 09:26:21 10:46:39 12:07:39 24.4
بوشهر 08:52:58 10:09:59 11:35:36 25.9
تبریز 09:19:13 10:11:12 11:06:54 12.3
تهران 09:20:15 10:23:06 11:29:54 16.3
خرم آباد 09:04:46 10:09:25 11:20:15 18.6
رشت 09:22:51 10:19:42 11:20:10 13.8
زاهدان 09:17:58 10:48:28 12:18:45 30.7
زابل 09:24:55 10:52:52 12:19:44 29
زنجان 09:17:59 10:15:14 11:16:39 14.3
ساوه 09:15:18 10:18:29 11:26:19 16.9
سنندج 09:08:08 10:07:57 11:13:11 16.3
شاهرود 09:30:37 10:36:05 11:43:53 16.9
شیراز 08:59:09 10:17:11 11:42:21 25.4
قزوین 09:19:37 10:19:24 11:23:13 15.2
کرمانشاه 09:04:14 10:06:22 11:14:35 17.7
کرمان 09:12:08 10:35:21 12:01:49 26.6
مشهد 09:39:33 10:51:49 12:04:06 20
یزد 09:11:59 10:27:33 11:47:40 22.7
 
در زمان رصد خورشیدگرفتگی رعایت نکات ایمنی بسیار مهم است. استفاده از عینک مناسب و یا فیلتر مناسب از موارد اساسی در رصد خورشیدگرفتگی محسوب می شود.
 
 
مسیر خورشیدگرفتگی در جهان
 
 
رصد خورشیدگرفتگی و ابزار مناسب
همیشه در زمان وقوع خورشیدگرفتگی شاهد برگزاری میزگردها و برنامه های مختلفی هستیم که هر یک به نوعی رصد خورشیدگرفتگی را کاری بسیار اشتباه جلوه می دهند. اما برای انجام هر کاری راهی است که می توان از آن بهترین استفاده را برد.
اگر شما بدون استفاده از عینک برای مدتی به خورشید نگاهی بیندازد، چشمتان آسب بسیار جدی خواهد دید. این موضوع نشان می دهد که رصد خورشید در هر زمان و بدون استفاده از ابزار مناسب کاری خطرناکی است، نه فقط در زمان گرفت خورشید. درخشندگی خورشید در آسمان بسیار بالا است، به طوری که قدر آن 27- و پرنورترین جرم آسمانی به شمار می آید ( ! ). در ادامه، روشهای رصد خورشیدگرفتگی را مشاهده خوهید نمود.

یکی از روشهای بسیار ساده در رصد خورشید گرفتگی استفاده از اتاق تاریک است. در این روش شما با ساخت مکعب مستطیل به اندازه ای که سرتان در یکی از ظلع های آن قرار گیرد، اتاقی تاریک را برای رصد آسان خورشید گرفتگی فرآهم می کنید. در این روش در یکی از ظلع های مکعب مستطیل سوراخی به اندازه چند میلیمتر درست کنید. در آن طرف می توانید تصویر قرص خورشید را مشاهده نمایید.
 
 
اگر از ابزار کوچک مانند دوربین های دوچشمی یا تک چشمی استفاده می کنید و فیلتر مایلار   تهیه نکره اید، می بایست به روش زیر تصویر خورشید را بر روی یک صفحه سفید بیندازید. البته بازهم تأکید می کنیم که از پشت چشمی دوربین دوچشمی یا تلسکوپ تک چشمی به هیچ وجه به خورشید نگاه نکنید.
 
رصد خورشید به وسیله ابزار رصدی کوچک
روش دیگر برای رصد خورشید توسط تلسکوپ صورت می گیرد. در این روش از فیلتری به نام مایلار می بایست استفاده کرد. این نوع فیلتر 99.9 درصد خور خورشید را بازتاب می دهند و 0.1 درصد آن از فیلتر خواهد گذشت و این مقدار اندک از نور خورشید برای رصد آن کافی است. در این روش بستگی به نوع تلسکوپ شما دارد. اگر تلسکوپ شما از نوع شکستی است، می بایست فیلتر را به اندازه کافی بریده شود و در جلوی عدسی اولیه یا شیئی قرار دهید. البته  فیلتر را به صورت کامل و محکم به عدسی بچسبانید.
 
روش قرار دادن فیلتر در جلوی تلسکوپ شکستی
روش قرار دادن فیلتر در جلوی تلسکوپ شکستی
 
 
اگر از تلسکوپ بازتابی استفاده می کنید نیز فیلتر را در جلوی تلسکوپ قرار دهید. برخی از تلسکوپها دارای درپوشی هستند که در آن یک سوراخ، که اندازه تقریبی 1/8 قطر آینه است قرار دارد. فیلتر را در پشت آن نصب کنید و درپوش را بر روی تلسکوپ قرار دهید. در این روش هیچ آسیبی به چشم شما نخواهد رسید. البته باید مراقب باشید که فیلتر در اثر خراش یا جسم نوک تیز آسیبی نبیند. به هیچ وجه از تلسکوپی که بر روی درپوشی آن فیلتر نصب نیست، برای رصد خورشید استفاده نکنید.
 
 روش قرار دادن فیلتر در جلوی تلسکوپ بازتابی
 
 روش قرار دادن فیلتر در جلوی تلسکوپ بازتابی
 
 
در پایان برای شما رصد خورشیدگرفتگی بسیار خوبی آرزومندم و امیدواریم که آسمانتان بدون ابر باشد. گزارش های خود را نیز می توانید به آدرس ایمیل این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید This email address is being protected from spam bots, you need Javascript enabled to view it ارسال نمایید. در صورت نیاز می توانید با شماره 09354844077 جهت پاسخ به سوالات خود نیز بهره ببرید.
 
نویسنده و محاسبه گر : خسرو جعفری زاده ( مدیر وب سایت آسمان شب ایران )
 

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد