ساعت اندکی از 8:30 گذشته و 150 نفر از رصدگران ورزیده کشور بر بام کاروانسرای تاریخی قصر بهرام وسایل خود پهن کرده و در انتظار آغاز رقابت ششم هستند.

ساعت اندکی از 8:30 گذشته و 150 نفر از رصدگران ورزیده کشور بر بام کاروانسرای تاریخی قصر بهرام وسایل خود پهن کرده و در انتظار آغاز رقابت ششم هستند.

جایی در دل یکی از غنی ترین نقاط ایران از لحاظ تنوع زیستی و بر بام بنایی ایستاده در دل تاریخ ششمین میهمانی سراسری آسمان برای ایرانیان در حالی آغاز شد که هوای گرفته چند روز قبل و پیش بینیهای نه چندان مناسب نگرانیهای شدیدی در خصوص  وضعیت آب و هوا به وجود آورده بود و بیم آن می رفت که این رقابت هم که با تدابیر شدید و طولانی و پیگیریهای فراوان به سرانجام رسیده بود به سرنوشت ماراتن پنجم دچار شود. اما این بار هوا سر یاری با ما داشت و کم کم وضعیت به گونه ای پیش رفت که 110 گروه رصدی بتوانند رقابت خود را آغاز کنند و یکی از خاطره انگیز ترین شبهای رصدی ایران را رقم بزنند.

بیش از 500 نفر از علاقمندان رصد اجرام غیر ستاره ای که در خود توان شرکت در رقابت ملی ماراتن مسیه را می دیدند فرم تقاضای شرکت در این رقابت را پر کرده بودند و انتخاب افراد شرکت کننده بدین ترتیب بسیار دشوار شده بود. پیگیریهای بابک امین تفرشی دبیر این برنامه و همکاران او کاظم کوکرم و حمید رضا پیرایش باعث شد تا در نهایت حدود 140 رصدگر در قالب حدود 110 گروه رصدی وارد این رقابت ملی شوند رصدگران انتخاب شده از حدود 40 شهر تهران، مشهد، شاهرود، بسطام، قلعه نوخرقان، دامغان سمنان، شهمیرزاد، رشت، تبریز، صوفیان، ارومیه، زنجان، کرج، شهریار، ورامین، قم، ساوه، اراک، همدان، کرمانشاه، خرم آباد، اصفهان، شاهین شهر، دولت آباد، کمشچه، یزد، میبد، اردکان ،زاهدان ،سعادت شهر، شیراز ، لارستان  ،جهرم و اهواز خود را به تهران رسانده بودند تا از مقابل دفتر انجمن نجوم ایران، راهی قصر بهرام شوند. زمان عزیمت گروه ، با جلسه انجمن فیزیک ایران همزامان شده بود و این فرصتی شد تا دکتر جمشید قنبری ریاست انجمن نجوم ایران هم به جمع رصدگران بیایند و آنها را بدرقه کنند.

امسال بخش بزرگی از تجهیزات را تیم پیش آهنگی به سرپرستی پورنگ پورحسینی به خود اختصاص داده بود وی به همراه آقای فراهانی در تمام مدت شب و طول سفر مراقب بودند تا برنامه به بهترین شکل ممکن برگزار شود و در مقاطعی با ارایه مواد مغذی و نوشیدنیهای مخلوط با سرمهای خوراکی سعی می کردند تا روند خستگی ناشی از فعالیت رصدگران را به حاقل ممکن کاهش دهند. از دیگر تدبیرهای پورنگ پورحسینی در این برنامه همراه کردن یک تیم 4 نفره از امدادگران برجسته کشور با تیم اعزامی بود تا در مقابل صورت بروز هر حادثه پیش بینی نشده ای امکان کمک و امداد وجود داشته باشد.

با ورود به محل رصد علی رغم نگرانی ناشی از حمله ابرها که در ابتدای شب تمام منططقه را پوشانده بودند گروهها اقدام به سوار کردن ابزارها در محل های از پیش تعیین شده هر گروه کردند این محل ها از پیش از حرکت در نقشه هایی که از محل در اختیار شرکت کنندگان قرار گرفته بود مشخص شده بود. امسال مسابقه در 2 گروه دوربینهای دو چشمی و تلسکوپ برگزار می شد که تلسکوپهای الکترونیکی در بخش ویژه ای داوری می شدند این رصدگران اجازه رصد با سیستم جرم یاب (Goto)  را نداشتند و تنها می توانستند از سیستم هدایت دستی استفاده نمایند.

امسال رشد ابزارها بسیار چشم گیر بود به طوریکه امار تلسکوپهای بزرگتر از 8 اینچ به 17 مورد می رسید در حالیکه در ماراتن های قبلی این ابزارها چندان به چشم نمی امدند .

دواری این مسابقه را 17 داور از سراسر ایران بر عهده داشتند که با توجه به عدم حضور علیرضا وفا (به دلیل مشکل شخصی که برایش پیش امد ) این مهم بر عهده 16 نفر قرار گرفت.

داوران امسال را اسدالله قمری نژاد (دبیر اجرایی شاخه اماتوری انجمن نجوم ایران ) ، محمد مهدی مطیعی( انجمن نجوم آسمان توس، شاخه اماتوری انجمن نجوم ایران) ، محسن ایرجی (مدرس نجوم و شاخه اماتوری انجمن نجوم ایران) ، بابک امین تفرشی (دبیر برگزاری ماراتن، سردبیر نجوم و عضو شاخه اماتوری انجمن نجوم ایران)، پوریا ناظمی (گروه دانش روزنامه جام جم، شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران) ، احمد کریمی ( سرپرست رصدخانه صدر شیراز ) موسی زمانی ( کارشناس رصدخانه ابوریحان بیرونی)، سید علی اصغر ربانی ( آسمان توس مشهد) ، کاظم کوکرم( رصدگر با تجربه) ، سید مصطفی امام ( مدرس نجوم) ، خسرو جعفری زاده ( انجمن نجوم اهواز) ، حمید رضا پیرایش ( رصدگر با تجربه) علی متین فر (مدرس نجوم) ، سمیه امینی ( مرکز آموزش نجوم ادیب اصفهان ) ، سهراب علیدوستی (مرکز آموزش نجوم ادیب اصفهان) و سارا فیض بخش (مدرس نجوم) بر عهده داشتند. برای اولین بار دو نفر از خانمها به هیات داوری راه یافته بودند و این در حالیست که حضور خانمها در بین شرکت کنندگان نیز با افزایش همراه بود و 40 درصد شرکت کنندگان را بانوان تشکیل می دادند.

به هر روی رقابت از حدود ساعت 20:30 با سوت بابک امین تفرشی آغاز شد و به دلیل کاهش زمان مسابقه بر فشردگی آن افزوده شد . تمام شب 7 با مداد 8 اردیبهشت بام کارونسرای قصر بهرام شاهد جنب و جوش غیر قابل وصف رصد گران بود . شاید در ابتدای شب به ویژه با توجه به ابری بودن بخشهایی از آسمان هیچ یک از داوران گمان نمی کردند هنگام اعلام نتایج با چنین نتیجه هایی روبرو شوند.

اما اندکی پس از ساعت 4:30 بامداد که سوت پایان ششمین ماراتن مسیه ایران به صدا در آمد و جلسه کاری داوران در یکی از اتاقهای کوچک بر فراز بام کاروانسرای قصر بهرام آغاز شد، واقعیت مهمی خود را نشان داد و آن رشد چشمگیر توانایی رصدی بود . در این مسابقه علاوه بر 108 جرم مسیه قابل رصد ، 14 جرم دیگر نیز در فهرست قرار داشتند که از جمله آنها می توان به دنباله دار شواسمان- واخمان اشاره کرد. بررسی داوران نشان داد که جمع قابل توجهی از رصدگران توانسته اند بیش از 100 جرم را رصد کنند و بالاترین آمار رصد گران شامل 117 جرم بود.

بدیت ترتیب داوران افراد زیر را در رده های دوربین دو چشمی د تلسکوپ به عنوان برگزیدگان این ماراتن انتخاب کردند

رده تلسکوپها: (بدون اولویت)

-         آیرین شیوایی از تهران (117 جرم)

- گروه مجتبی دیانی و محمد جواد صفاران از مشهد  (117 جرم)

- محمد نیلفروشان از کرج (111 جرم)

- گروه علی پور رسول و محمد حسین جانی  از رشت (116 جرم)

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب