آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، تلسکوپ جایزه بگیرید! نام‌نویسی
ا توجه به اهمیت رؤیت هلال ماه شوال از لحاظ شرعی و علمی، برنامه ریزی برای رؤیت هلال ماه شوال 1429 در برنامه‌ی کاری انجمن علمی پژوهشی نجم شمال قرار گرفت. در این راستا با توجه به حمایت های شورای سیاستگذاری ائمه جمعه استان گیلان و سپاه قدس گیلان، هماهنگی ها برای انجام این رصد انجام پذیرفت و قرار بر این شد که رصد در شامگاه 29 رمضان 1429 در یکی از رصدگاه های استان گیلان انجام شود.
گزارش تیم اول رصد هلال ماه شوال 1429 انجمن علمی پژوهشی نجم شمال

 
 با توجه به پیش بینی های هواشناسی مبنی بر ابری شدن هوا در بسیاری از مناطق استان گیلان، نیاز به یک رصدگاه مرتفع احساس می شد. در همین راستا و با مشورت افراد خبره و آشنا به ارتفاعات گیلان، منطقه‌ی عمومی پشته کوه در غرب رستم آباد گیلان به عنوان رصدگاه هلال انتخاب گردید. همچنین با توجه به شرایط هلال، قرار بر این شد که رصد با بهترین ابزارهای موجود انجام پذیرد.

تیم رصدی در ساعت 10 صبح روز سه شنبه 9 مهر 1387، با یک دستگاه خودرو به سمت منطقه‌ی رصدی حرکت نمود. متاسفانه قرار بود که حداقل دو دستگاه خودرو در اختیار گروه قرار داده شود که محقق نشد و این امر مشکلاتی را در حمل و نقل تیم رصدی به منطقه‌ی مورد نظر سبب گردید. تیم رصدی در ساعت 12 ظهر به منطقه‌ی پیش بینی شده در ارتفاع تقریبی 2000 متر رسید. پس از استقرار نهایی و نصب ابزارها در منطقه‌ی رصد، تلاش برای رؤیت هلال ماه شوال در طول روز از ساعت 1 بعد از ظهر آغاز گردید. بنابر پیش بینی کارشناسان احتمال رؤیت هلال در روز با ابزار 150×40 نسبتاً بالا بود. در این رصد از دوربین‌های دوچشمی 150×40 ، 120×20 و 80×20  استفاده گردید. اما متاسفانه این ابزارها دارای نقص هایی در سیستم اپتیکی بودند که کار را کمی مشکل می کرد.

با توجه به پیش بینی‌های انجام شده همانطور که انتظار می رفت، از ساعت 12 ظهر ابرها در زیر منطقه رصد پدیدار شدند و لحظه به لحظه گستره‌ی این ابرها بیشتر می گردید. اما خوشبختانه به علت ارتفاع بالای رصدگاه ابرها به منطقه ی رصد نمی‌رسیدند و در نتیجه در منطقه‌ی رصد، هوایی کاملاً صاف و بدون غبار و شفاف حاکم بود که این امر نشان می دهد که در استان گیلان که ابری بودن هوا معمولاً مانع بزرگی برای رصد محسوب می شود می توان مناطقی را پیدا نمود که حتی در صورت ابری بودن هوای کل منطقه دارای هوایی صاف و بدون غبار باشد.

با توجه به نوع ابزارهای مورد استفاده (دوربین های دوچشمی) و همچنین نبود جسم پرنوری در نزدیکی های کره‌ی ماه، مجبور به استفاده از روش جاروب افقی و عمودی برای یافتن هلال در روز شدیم. البته این روش، روش مناسبی برای رؤیت هلالی بحرانی در روز نیست، اما با توجه به امکانات در دسترس نمی شد از روشی دیگر استفاده نمود.

سرانجام پس از اینکه هلال در طول روز رؤیت نگردید، آخرین تلاش برای رؤیت هلال پس از غروب خورشید صورت پذیرفت که متاسفانه به علت پارامترهای بحرانی هلال، نتیجه ای در بر نداشت. سرانجام رصد در ساعت 18:00 به پایان پذیرفت.

 

 گزارش مختصر رؤیت هلال ماه

 

زمان : 9 مهر 1387 – 29 رمضان 1429 – 30 سپتامبر 2008

مکان : گیلان – رستم آباد – ارتفاعات پشته کوه – منطقه دوگاهه

عرض جغرافیایی رصدگاه:  36 درجه و 831/53 دقیقه شمالی

طول جغرافیایی رصدگاه: 49 درجه و 014/20 دقیقه شرقی

ارتفاع منطقه رصد از سطح دریا: 1950 متر

 

وضعیت جوی منطقه رصد: صاف-بدون ابر - بدون غبار - شفافیت آسمان بالا بود (البته در زیر پای راصدان، تمامی مناطق پوشیده از ابر بود)

ابزارآلات رصدی :

    * دوربین دوچشمی  150×40
    * دوربین دوچشمی  120×20
    * دوربین دوچشمی  80×20 

 

امکانات دیگر: یک دستگاه GPS –  یک دستگاه خودرو - چادر مسافرتی - رایانه

اسامی تیم رصدی: محمد احمدی- یوسف شعبانی –مرتضی عمویی- علی آیریان – سرهنگ عباس حاجتی

نتیجه رصد: هلال ماه چه با تکنیک رصد هلال در روز و چه پس از غروب خورشید رؤیت نگردید.

 

در پایان جا دارد که از تمامی افرادی که برای برپایی این رصد زحمت کشیده اند تشکر و قدردانی نماییم.

درست است که در این رصد هلال ماه رؤیت نگردید، اما یک منطقه‌ی بسیار عالی برای رصدهای آتی هلال شناسایی شد.

 

 

انجمن علمی پژوهشی نجم شمال

یکشنبه 14 مهر 1387

 

 

 

گزارش تصویری

 

وضعیت آسمان در شمال منطقه رصدی

 

ابرها تمام مناطق اطراف را پوشانده بود، اما در منطقه ی رصد خللی را ایجاد نمی کرند

 

تصویر زیبای ابرها و کوه های اطراف

 

تلاش برای رؤیت هلال در روز

 

تلاش برای رؤیت هلال پس از غروب خورشید

 

افق منطقه رصد هنگام غروب ظاهری خورشید پشت تپه های اطراف

 

تیم رصدی رؤیت هلال ماه

 



 

گزارش تیم دوم رصد هلال ماه شوال 1429 انجمن علمی پژوهشی نجم شمال

 

در ظهر روز سه شنبه 9 مهر  87، مصادف با 29 ماه مبارک رمضان 1429، در راستای هدف رصد هلال ماه شوال و جستجو و کشف مکانهای جدید و مناسب رصدی در داخل استان گیلان، تیم دوم رصدی انجمن علمی پژوهشی نجم شمال متشکل از آقایان داوود همّتی، سهیل خوشبین فر و پویا احمدی فرد عازم مناطق جنوبی استان گردید. ابزارهای اپتیکی گروه در این رصد عبارت بودند از: یک دستگاه تلسکوپ بازتابی نیوتنی 6 اینچ، یک دستگاه تلسکوپ شکستی تک چشمی 50 ×50 و یک دستگاه دوربین دو چشمی50 ×10 . حرکت در ساعت 13 از رشت آغاز شد و پس از گذر از مناطق سرسبز و زیبای سنگر، سیاهکل و ... در ساعت 16:20 به منطقه ی اسپیلی در چند کیلومتری دیلمان ختم گردید. به دلیل موقعیت ارتفاعی و رصدی بهتر منطقه تصمیم گرفته شد در همان جا مستقر شویم. لذا پیاده از یک جاده ی خاکی مشرف بر دامنه ی یک تپه که در بالای آن یک دکل مخابراتی بزرگ قرار داشت بالا رفتیم. بعد از مدت کوتاهی در نقطه ای با دید مناسب نسبت به افق رصد مستقر شدیم. در این نقطه افق مورد نظرمان باز بود. با اندازه گیری پارامتر ارتفاع خورشید از افق با استفاده از دوربین و تلسکوپ و مقایسه آن با داده های موقعیتی خورشید در منطقه که از قبل تدارک دیده شده بود متوجه شدیم که خوشبختانه افق نزدیک به صفر را داریم. این موضوع موجب خوشحالی ما شد، چرا که موفق به یافتن یک منطقه رصدی دیگر که دارای افق مناسب و آب وهوای نسبتاً خشک بوده، در محدوده استان گیلان گشتیم.

بعد از استقرار ادوات، رصدمان را از ساعت 16:55 آغاز کردیم. خوشبختانه هوای منطقه و افق صاف و کم غبار بود  البته باد نسبتاً شدیدی بطور متناوب می وزید که در روند رصد اختلال ایجاد می کرد که بدون شک، علت چنین وزش بادی ناشی از دو جبهه هوای سرد و گرم در منطقه رصدی در شرایط آب و هوایی آن روز بود. در ارتفاعات پایین دست مکان استقرار ما  ابر و مه غلیظ به شکل زیبایی در حال تلاطم و گذر بودند. بعد از حدود 10 دقیقه  جستجوی هلال به ناگهان مه بسیار غلیظی منطقه را در برگرفت بطوریکه خورشید بسیارکم فروغ شد و جستجو متوقف گردید. حدود 2-3 دقیقه بعد به طرز باور نکردنی مه ناپدید شد و اوضاع به حالت قبل برگشت و ما مجدداً  رصدمان را ادامه دادیم. به دلیل وزش باد شدید و لرزش تلسکوپ امکان تمرکز بر میدان دید تلسکوپ وجود نداشت و رصد به سختی ادامه یافت. بالاخره بعد از حدود 45 دقیقه رصد مشقت بار با غروب خورشید زیبا در افق منطقه در ساعت 17:40 جستجو نیز خاتمه یافت و هلال ماه رویت نشد. حتی موفّق به یافتن سیاره ی عطارد نیز نشدیم که در نزدیکی هلال ماه جای داشت. اعضای گروه رصدی نیز  بعد از گرفتن چند عکس از زیبایی های منطقه و افق های غرب و شرق از تپه پایین آمده و در روستای اسپیلی آخرین روزه ی ماه مهمانی خدا را  افطار کردند.

از نکات قابل تامل این رصد وجود مناطق مرتفع زیاد در استان گیلان است که بر فراز ابرها قرار گرفته و این مطلب دریچه نوین به یافتن مکانهای رصدی ناب در داخل استان گیلان را می گشاید. لازم به ذکر است که گروهای رصدی رویت هلال انجمن در سالهای گذشته به مناطق جنوبی تر که اغلب در محدوده جغرافیایی استانهای همجوار واقع شده بودند رفته و اقدام به رصد هلال کرده که با رویکرد جدید انجمن در در سالهای اخیر با همکاری و عزم زیاد دوستان رصد در ارتفاعات داخل استان سرلوحه برنامه های رصدی رویت هلال شده است. امید است در رصد های آتی مناطق دست نخورده و ناب دیگری در استان را برای این مقصود بیابیم.

 

     تاریخ تنظیم: 11/07/1387

  نگارندگان: داود همتی، سهیل خوشبین فر، پویا احمدی فرد

 

----------------------   اطلّاعات فنی مکان استقرار  -----------------------------

طول جغرافیایی :  49 درجه و 54 دقیقه شرقی                     

عرض جغرافیایی :  36 درجه و 54 دقیقه شمالی

منطقه رصد : یک کیلومتری روستای اسپیلی

ارتفاع از سطح دریا:  1500 متر

محدودیت افق در محل غروب خورشید:  حدود 1 درجه

 

-------------------------  داده های رصدی منطقه  ----------------------------

زمان غروب خورشید:   50    17      

زمان غروب ماه :  03    18

زمان آغاز رصد:   55   16 

زمان پایان رصد:  05  18

وضعیت جوّی افق هنگام غروب خورشید: ابرهای بسیار رقیق تا ارتفاع حدود 5 درجه با مقدار کمی غبار

------------------------------------------------------------------------

 

 

 
گزارش تصویری

 

 



 
 

مه غلیظ در مسیر حرکت (حدود 20 کیلومتری دیلمان)



وضعیت جوی منطقه ی رصد قبل از  استقرار



مسیر خاکی منتهی به مکان استقرار



مکان استقرار بردامنه ی تپه



مه گرفتگی موقت منطقه دقایقی بعد از آغاز رصد



مه گرفتگی موقت منطقه دقایقی بعد از آغاز رصد



ایجاد پدیده ی عجیب رنگین کمانی در زمان مه گرفتگی موقت منطقه در سمت مخالف خورشید

(سایه ها متعلق به راصدان و سایه لوله تلسکوپ نیز در مرکز هاله جای دارد.)



جستجوی تلسکوپی هلال دقایقی قبل از غروب خورشید به افق محلی



جستجوی تلسکوپی هلال ماه لحظاتی قبل از غروب خورشید



مکان غروب خورشید بر افق


 

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد