مشروح گزارش:

روز دوشنبه دقایقی قبل از غروب خورشید با استقرار در فضای داخلی ایستگاه فرستنده ، طی نشستی با اعضای گروه  ،روش شکار هلال و نحوه کار با هر کدام از دوربین ها را مورد بررسی قرار دادیم . من پیشنهاد دادم حرکت سیاره زهره را بررسی کنیم و با توجه به اینکه زهره می توانست به دقت محل عبور هلال را نشان دهد ، دوربین های دوچشمی را پس از غروب روز دوشنبه با استفاده از سیاره زهره در موقعیتی که فردای آن روز هلال از آن مختصات عبور می کرد، قفل کنیم. به این ترتیب هنگام غروب ، برای یافتن موقعیت مناسب جهت استقرار دوربینها و تلسکوپ از محوطه داخل ایستگاه خارخ شدیم.خورشید یک درجه پایینتر از افق صفر در غبار محو شد.اینک منتظر بودیم تا سیاره زهره را در سه موقعیت شکار کرده و دوربین ها را در آن مواضع قفل کنیم.دوربین 120*20 در موقعیتی قفل شد که بتواند هلال را نیم ساعت قبل از غروب خورشید شکار کند؛دوربین 80*20 در مکانی که هلال را 15 دقیقه قبل از غروب خورشید به دام اندازد و دوربین 70*15 برای لحظه غروب خورشید. به این ترتیب روز دوشنبه ساعتی پس از غروب خورشید پس از استفاده از سیاره زهره برای شکار هلال شوال ،دوربین ها را رها کرده و برای صرف افطار به داخل محوطه رفتیم؛به امید این که این دوربین ها که از نظر دقت و اپتیک بسیار ایده آل بود،فردا بتواند در رویت هلال ما را یاری کند. این آخرین روزی بود که ما در ماه مبارک رمضان توفیق روزه داری داشتیم.پس از صرف افطار به اتفاق آقای احمدیان مشغول برنامه ریزی برای کار با تلسکوپ 8 اینچ شدیم.اشاره می کنم که این تلسکوپ فاقد سیستم هدایت و حتی فاقد باطری بود.آقای احمدیان با استفاده از یکی از ستارگان نسبتا پرفروغ اسمان ،تلسکوپ را در موقعیتی قفل کرد که فردا هلال در ساعت 15:11 وارد میدان دید آن شود.به این ترتیب آماده کردن تلسکوپ نیز با موفقیت انجام شد ؛آقایان فاتحی و ابراهیمی که عکاسان حرفه ای گروه بودند مشغول عکاسی از آسمان شدند که حاصل آن تصاویر زیبایی است که قبلا مشاهده کرده اید.آقایان فاتحی و ابراهیمی و احمدیان تا صبح بیدار بودند ولی من ترجیح دادم برای استراحت در یکی ار اتاق های ایستگاه که ویژه میهمانان بود بروم .من پس از چند ساعت استراحت در ساعت 4 صبح از خواب بیدار شدم تا صحت و دقت دوربین های دوچشمی را به دقت بررسی کرده و در صورت لزوم اصلاح کنم .هر کدام از سه دوربین را با چند ستاره مختلف تست زدم و مطمئن شدم که این دوربین ها بی نقص و کاملا دقیق تنظیم شده است.پس از طلوع خورشید همه دوستان خوابیدند و حدود ساعت 10 همه بیدار شدند.وقتی بیرون از محوطه رفتیم شاهد آسمانی آبی و جوی بسیار آرام ،همراه با وزش نسیمی ملایم بودیم.آنقدر هوا ایده آل بود که آقای احمدیان به من پیشنهاد داد تا یکی از دوربین های دوچشمی را از دور خارج کرده و برای رویت زود هنگام در پیش از ظهر از آن استفاده کنیم ولی من در ابتدا قبول نکردم و گفتم بهتر است طبق برنامه ریزی قبلی عمل کنیم و فعلا کاری با دوربین ها نداشته باشیم ، در نهایت پس از اصرار آقای احمدیان و با توجه به این که شرایط جوی بسیار ایده آل و بی نظیر بودمتقاعد شدم تا دوربین 70*15 را از سه پایه جدا کرده و برای امتحان رویت در روز در حوالی ظهر در اختیار آقای احمدیان قرار دهم.آقای احمدیان دقایقی قبل از ظهر شرعی جستجوی هلال را با دوربین 70*15 آغاز کرد و به دنبال موقعیت خوب و پناه آوردن به سایه ای مناسب چند بار جا به جا شد . پس از این که نماز ظهر را خواندم به آقای احمدیان ملحق شدم و به ایشان کمک کردم تا در میان صخره های نا هموار به گونه ای پای خود را به زیر سه پایه ببرد و در پشت دوربین مستقر شود تا شرایطی بهتر و پایدارتر پیدا کند.پس از چند دقیقه در ساعت 13:01 آقای احمدیان اعلام رویت نمود و چند دقیقه هلال را دید.سپس هلال را مرکز میدان دید قرار داد تا من هم ببینم ولی من نمی توانستم ببینم.این دو دلیل می توانست داشته باشد ؛یا فوکوس چشم من و آقای احمدیان اندکی متفاوت بود یا به علت وجود قسمتی از کابل ها و قطعات دکل فرستنده در میدان دید ،چشم من به جای هلال بر روی آن قطعات فوکوس می شد.آقای احمدیان از اینکه من هلال را نمی دیدم عصبانی شده بود و فریاد می زد.بالاخره من با تمرکز زیاد پس از چند بار تلاش در ساعت 13:25موفق به رویت هلال شدم و بعد از پیدا کردن هلال، رویت را برای چند دقیقه ادامه دادم .بار دیگر آقای احمدیان آمد و هلال را دید، دوباره من هم آمدم و هلال را دیدم و رویت را آنقدر ادامه دادم که آقای احمدیان گفت بس است!چفدر می بینی؟گفتم می خواهم حسابی ببینمش تا هیچ شکی نداشته باشم و به همه بگویم چند دقیقه هلال را دیده ام .در این هنگام من و اقای احمدیان و  راننده خودرو وزارت راه در کنار دوربین بودیم و بقیه دوستان داخل محوطه بودند ، من نیز به داخل محوطه رفتم و به آقای فاتحی و ابراهیمی گفتم هلال آماده است، بفرما رویت!که آقای قاتحی حدود 13:45 هلال را دید ولی آقای ابراهیمی موفق به رویت هلال نشد.خبر رویت را به اطلاع  دفتر مقام معظم رهبری(مد ظله) رساندم و مشغول چند تماس تلفنی شدم .در آن هنگام تصمیم گرفتیم اندکی به چشم خود استراحت دهیم ؛لذا رویت با 70*15 را رها کردیم و برای استراحت به محوطه ایستگاه رفتیم.ساعتی بعد آماده شدیم تا برای رویت هلال که قرار بود ساعت 15:11 وارد میدان دید تلسکوپ شود به کنار ایستگاه رفتیم.آقای احمدیان پشت تلسکوپ مستقر شد و درست در همان زمان اعلام رویت نمود و اعلام داشت که هلال خیلی سخت دیده می شود و رویتش اصلا قابل مقایسه با رویت با دوربین 70*15 نیست. چرا که با 70*15 خیلی راحت تر دیده بود.ایشان هلال را وسط گذاشت تا من هم برای رویتش تلاش کنم ولی هر چه سعی کردم نتوانستم هلال را تشخیص دهم و پس از آن نیز ترجیح دادم دیگر برای رویت با تلسکوپ تلاش نکنم ؛ از طرفی قبلا رویت هلال برایم ثابت شده بود و از طرف دیگر مسئولیت های مهم دیگری داشتم.آقای فاتحی هم به پای تلسکوپ آمد. آقای احمدیان هلال را وسط میدان دید تلسکوپ گذاشت و آقای فاتحی هم موفق به رویت هلال شد .یاد آوری می کنم تلسکوپ مجهز به موتور ردیاب نبود و آقای احمدیان با هنرمندی و استادی خود هلال را به صورت دستی دنبال می کرد که بسیار قابل تحسین است.رویت هلال بازهم ادامه پیدا کرد . در حدود ساعت 16 گروه دوم رصدگران به ما ملحق شدند .آقایان احمدرضا کریمی،داریوش ذوالفقاری راد،محمد پاکروان و علی منصوری به همراه یک دوربین 110*20 و 80*20 و دوربین های عکاسی.

 

 

 

طبق برنامه ریزی قبلی آقایان منصوری و پاکروان آماده شدند تا برای رویت هلال با دوربین های دوچشمی اقدام نمایند.آقایان کریمی و ذوالفقاری راد به پای تلسکوپ رفتند و پس از این که آقای احمدیان هلال را وسط میدان دید قرار داد و آقایان کریمی و ذوالفقاری به ترتیب در 4:35 و 4:38 از پشت فیلتر نارنجی هلال را دیدند. پس از اعلام رویت هلال توسط آقایان كریمی و ذوالفقاری آقای كریمی تصمیم گرفت از این هلال باریك عكسبرداری كند. ایشان با استفاده از مبدل عكاسی دوربین دیجیتال و به روش تلسكوپی چشمی 25 میلی متر را در مسیر دوربین دیجیتالی نیكون كولپیكس 4500 قرار دادند . از آنجاییكه این هلال فوق العاده باریك بود و در مسیر پالایه نارنجی رنگ هم وجود داشت كار تماشای آن از طریق مونیتور دوربین سخت بود.آقای كریمی از آقای احمدیان خواست كه سعی در فوكوس تصویر نماید اما ایشان موفق نشد با توجه به فقدان موتور ردیاب تلسكوپ هر لحظه امكان از دست رفتن هلال وجود داشت لذا تصمیم گرفتیم عكاسی را انجام و سپس از تكنیكهای پردازش تصویر استفاده كنیم در عكس های اولیه متوجه خرابی تصویر آیینه ثانویه تلسكوپ شدیم لذا یكبار دیگر هلال را در مركز تصویر قرار داده و سپس آقای كریمی با زوم مناسب و داشتن تجربه های قبلی كه خوشبختانه با تلسكوپ 8 اینچ ویكسن داشتند موفق شدند عكس های تهیه كنند كه پس از پردازش تصویرها ، ایشان خبر خوشحال كننده ثبت  عكس رویت هلال را به من رساندند. آقای احمدیان نیز چند بار برای عکاسی از هلال تلاش نمود که بعدا در برخی از آن تصاویر هلال ظاهر شد.

 

 

 

اما در طول مدت مکث ماه بار دیگر آقای احمدیان ساعت 5:53 هلال را رویت نمود تا پرونده رویت هلال در شب عید سعید فطر بسته شود. این در حالی بود که هلال با هیچیک از دوربین های دوچشمی که قرار بود در دقایق قبل از غروب ،هلال را شکار کند رویت نگردید.لازم به ذکر است در آن روز هوا بسیار آرام و ملایم بود،به طوری که ملحفه ای که روی دوربین های دوچشمی انداخته بودیم تا در اثر تابش آفتاب داغ نشود از روی دوربین ها تکان نخورد.

چند نکته از حاشیه این برنامه رصدی:

ابتدا لازم می دانم بابت تاخیر در ارسال گزارش فارسی از همه سروران عزیز پوزش بخواهم.ولی این را خاطرنشان می کنم که این روز ها به علت کسالت و گرفتاری زیاد که عمدتا مربوط به رویت هلال شوال بود به زحمت  مجالی برای تمرکز ، تفکر و دست به قلم شدن ،دست می یافت.هر چند رویت هلال شوال در غروب روز سه شنبه به پایان رسید ولی هنوز که هنوز است بنده ،آقای احمدیان ،آقای کریمی و آقای ذوالفقاری راد شدیدا درگیر حواشی این هلال هستیم.در روز عید فطر آن چنان در گیر آماده کردن گزارش انگلیسی و پردازش و ویرایش تصاویر بودیم که مانند روز های ماه مبارک رمضان فرصتی برای  صرف صبحانه و ناهار دست نیافت.همچنین بعضی از دوستان به شدت انتقاد داشتند که چرا گزارش به صورت انگلیسی ارائه شد؟ در پاسخ این سروران باید بگویم لازم بود خلاصه ای از این گزارش بسیار مهم ،سریعا به زبان بین المللی ارائه شود تا برای سایت های مهم رویت هلال دنیا که برخلاف سایت های داخلی سریعا به روز می شوند ارسال شود . نیز لازم بود یک گزارش فارسی و با ذکر جزئیات بیشتر جهت اطلاع سروران عزیز تقدیم گردد که هم اکنون این امر محقق شد.همینجا از تلاش دلسوزانه آقایان کریمی،ذوالفقاری راد و احمدیان برای همکاری دلسوزانه در تهیه گزارش های فارسی و انگلیسی صمیمانه تشکر می کنم.

 

 

 

بنده از هفته ها قبل از این برنامه رصدی، برنامه ریزی کرده بودم تا برای رویت هلال شوال به رصدخانه دانشگاه کاشان واقع در کهن باغ شهر ایران ، نیاسر بروم تا به همراه آقای مهندس صفایی ،خود را برای استهلال آماده کنم و از هلال صبحگاهی کار را شروع و با ردیابی و عکاسی هلال در روز کار را ادامه دهم.به این ترتیب ازسه هفته قبل با تهیه بلیت کاشان سفر خود را قطعی کردم تا این که در تاریخ 5/7/87 در جلسه ای که به حضور اعضای ستاد استهلال استان اصفهان برگزار شد بر خلاف میل باطنی خود و برای احترام به سروران و حاضران جلسه ، مسئولیت سرپرستی گروه رصدی مارشینان را عهده دار شدم . یکی از ایده آل هایی که درارتباط با این برنامه در ذهن خود ترسیم کرده بودم انتخاب رصدگاهی بود که یک رصدگر حرفه  ای در آن بتواند هلال را هم در روز و هم به هنگام غروب خورشید و در مدت مکث هلال رویت کند که خوشبختانه در این برنامه به همت آقای احمدیان به این مهم دست یافتیم.

 

 

 

 

خوشبختانه حوالی ساعت 12:30 روز سه شنبه هنگامی که با دوربین 70*15 مشغول تلاش برای رویت هلال بودیم ، جناب آقای صفایی از نیاسر تماس گرفتند و خبر شیرین رویت هلال در رصدخانه دانشگاه کاشان را به اطلاع بنده رساندند.بنده از این فرصت استفاده می کنم و این موفقیت را که یک ماه پس از توفیق در رویت هلال رمضان در روز یکشنبه دهم شهریور به دست آوردند را به ایشان تبریک گفته و برای ایشان آرزوی سلامتی و پیروزی می کنم.این نکته را نیز یاد آوری می کنم که ایشان بنا به دلایلی تصمیم داشتند برای فارغ شدن از حواشی رویت هلال(که در ابتدای ماه رمضان گریبانگیرش شدند) ،دیگر تلاشی برای رویت هلال شوال نداشته باشند ولی بنده با اصرار و خواهش زیاد و با متذکر شدن اهمیت علمی این رصد ، ایشان را راضی کردم که یک بار دیگر برای رویت هلال اقدام نمایند.در اینجا یک تشکر ویژه دارم از جناب آقای مهندس خسرو جعفری زاده که با به روز رسانی گزارش ویژه هلال رمضان در نیاسر در پایگاه خبری آسمان شب ایران ، به اطلاع رسانی در مورد این برنامه رصدی کمک شایانی نمودند و از این بابت که بسیاری از کارشناسان در مقابل این رویت ،سکوت مطلق اختیار کردند و پایگاه های خبری رویت هلال از به روز رسانی و کوچکترین پاسخی در برابر آن(حتی غیر رسمی و بسیار کوتاه)خودداری نمودند اظهار شگفتی می کنم.

یکی از مواردی که در این برنامه رصدی ،برای خیلی از عزیزان عجیب  و باورنکردنی بود رویت هلال با جدایی 13 درجه ، ساعتی پس از ظهر آن هم با دوربین 70*15 بود؛ باور بفرمایید تا قبل از آن روزاگر کسی چنین ادعایی می کرد برای ما نیز باورنکردنی بود.به همین علت من سعی کردم آنقدر هلال را با دوربین 70*15 ببینم که جای هیچ شبهه ای باقی نماند.تعبیری که برای برخی از سروران به کار بردم این بود که آنقدر هلال را دیدیم که از دیدنش سیر و خسته شدیم.قطعا این رویت میتواند به اصلاح معیار های رویت هلال کمک کند، چرا که خوشبینانه ترین معیار ها نیز رویت این هلال را در چنین شرایطی محال دانسته اند.همچنین رویت هلالی با مکث 16 دقیقه، پس از غروب خورشید ، رکوردی از نظر کمترین مکث به حساب می آید که آقای احمدیان این رکورد را در اختیار گرفت.

اینجا لازم است ضمن عرض پوزش چند ایراد موجود در گزارش انگلیسی را اصلاح کنم:

1- آقای احمدیان در مدت مکث هلال در کنار تلسکوپ تنها بود و به تنهایی هلال را دید و آخرین رویت آقای کریمی دقایقی قبل ار غروب بود.

2-روش عکاسی از هلال آفوکال نبود و عکاسی از هلال به روش تلسکوپی و با استفاده از مبدل عکاسی بود.

یکی از مشکلات ما در رصدگاه مارشینان، صعب العبور بودن مسیری بود که لازم بود پس از خروج از محوطه ایستگاه برای رسیدن به دوربین ها طی شود. دوستان حاضر در رصدگاه ده ها مرتبه این مسیر را طی کردند و ابزار سنگین را در این مسیر جابه جا نمودند. بنده هم به لحاظ سن و هم تجربه در مقام شاگردی سروران عزیز حاضر در مارشینان بودم ولی این عزیزان با پیروی و احترام به تصمیمات بنده، من را خجالت زده کردند.از این فرصت برای تشکری ویژه از همه افراد حاضر در این برنامه رصدی استفاده می کنم و دست بوس همه آنها هستم.از آقای احمدیان که سنگ تمام گذاشتند و در این برنامه نقش محوری ایفا کردند.از آقای کریمی که با حضور، رویت و عکاسی استادانه از هلال نتیجه این رصد را تکمیل نمودند .از آقای ذوالفقاری راد که تلاش بی وقفه ای در راستای آماده سازی گزارش ها و ویرایش تصاویر داشتند.از آقای ابراهیمی و فاتحی که به عنوان عکاسان گروه فوق العاده عمل کردند و زیباترین لحظات این رصد را ثبت نمودند.از آقایان پاکروان و منصوری بابت تمامی زحماتی که در این برنامه رصدی کشیدند.جناب آقای مهندس شیخان سرپرست سایت صدا و سیما که صمیمانه ما را یاری دادند،پرسنل داخل سایت که به گرمی از ما پذیرایی نمودند ، رانندگان و دیگر عزیزانی که ما را در رسیدن به اهدافمان کمک کردند.

و با سپاس از سروران عزیز حضرت حجةالاسلام والمسلمین صالحیان ، حضرت حجةالاسلام والمسلمین سید رضا قلمکاریان اصفهانی و آقایان سید محسن قاضی میر سعید، علیرضا بوژ مهرانی ، سید رضا منجمی و متشکریم از  اداره کل وزارت راه استان اصفهان ،مرکز آموزش نجوم حضرت آیت الله  ادیب اصفهان،مؤسسه نجوم و علوم اسلامی و همه عزیزان ، نهاد ها ، ارگان ها و سازمان هایی که با ما دلسوزانه همکاری نمودند.  

زندگی صحنه یکتای هنرمندی ماست، هر کسی نغمه خود خواند و از صحنه رود، خرم آن نغمه که مردم بسپارند به یاد...

محمد سلطان الکتابی

17/7/1387