کمتر کسی فکر می‌کرد با وارد شدن تلسکوپ‌های بسیار با کیفیت برای منجمان آماتور باز هم دوربینهای دوچشمی طرفداران زیادی داشته باشند. امروزه تلسکوپ‌های متنوعی از نظر اپتیکی، اندازه و ابزراهای جانبی در اختیار آماتورها قرار دارد، اما هنوز دوربینهای دوچشمی مورد استفاده‌ی برخی از آماتور های قرار می‌گیرد.
در این مقاله سعی می کنیم به مقایسه دو دستگاه از پر طرفدار ترین دوربینهای دوچشمی، دوربین 15X70 و 20X80 بپردازیم،
این دو دوربین دوچشمی تحت مارک‌های مختلفی تولید می شوند برخی از آنها از نظر اپتیکی بسیار باکیفیت‌تر هستند، اما همگی تولید کشور چین و فقط درج شدن نام یک برند معتبر بر روی دوربین باعث افزایش قیمت بعضی از مدل‌ها شده است که با تحقیقاتی که انجام دادیم بر اساس افزایش قیمت کیفیت دوربین هم بالاتر می‌رود. اما این دو دوربین دوچشمی در سالهای اخیر مشتریان زیادی را در ایران داشته است. این دو دوربین دوچشمی کیفیت اپتیکی نسبتاً خوبی دارند و هر دو برای رصد آسمان مناسب هستند. اما بی شک تفاوت های مهمی نیز با هم دارند:
اندازه عدسی شیئی: گشودگی دهانه‌ی دوربین دوچشمی 20x80 فقط یک سانتی متر از 15x70 بیشتر است. در نگاه اول شاید عدد قابل توجهی به شمار نیاید ولی اینگونه نیست. مساحت دوربین دوچشمی 20x80 برابر با 50.21 سانتی متر مربع و مساحت دوربین دوچشمی 15x70 برابر با 38.48 سانتی متر مربع است که در اینجا می‌توان تفاوت را فهمید.
در آزمایش این دو دوربین دوچشمی در یک شب و زیر یک آسمان تفاوت چشمگیری مشاهده شد. می توان گفت دوربین 20x80 حدود 0.5 تا 1 قدر از 15x70 بیشتر نشان خواهد داد. کهکشان هایی چون NGC1023 که در 15x70 بسیار سخت قابل مشاهده هستند در 20x80 راحت‌تر به دام می‌افتد. در رصد برخی از کهکشان‌های خوشه ی کهکشانی کوره نیز برتری 20x80 نمایان می شد.
بزرگنمایی: شاید یکی از برترین ویژگی های 20X80 نسبت به 15X70 افزایش بزرگنمایی باشد. افزایش 5 مرتبه‌ای بزرگنمایی در این دوچشمی کار رصدگران را بسیار آسانتر کرده است. رصد کهکشان‌هایی که از لبه دیده می شوند ( مثل NGC5907) و سحابی‌های سیاره‌نما بسیار آسان تر در 20X80 صورت می گیرد. به خصوص تشخیص کهکشان‌های خطی در 15X70 که کاری بس دشوار و عجیب است! در بزرگنمایی کم این دوربین تشخیص یک خط باریک یا اندازه ی چند دقیقه ی قوسی در میدان دید حدود 4.5 درجه ای واقعا دشوار است.
وزن : شاید بتوان گفت در این مورد 15x70 برتری قابل توجهی نسبت به 20x80 دارد. وزن کم این دوربین باعث شده حتی بتوان با دست به رصد پرداخت اما برای رصد کردن با 20x80 حتما باید از سه پایه ی محکم استفاده کرد. البته برای رصد های جدی و دقیق با 15x70 هم حتما باید از سه پایه‌ی محکم و خوب استفاده کرد.
استحکام : در دوربین 20x80 میله ای قرار دارد که استحکام دوربین را بسیار افزایش می دهد.این میله ی فلزی در دوربین 15x70 به کار نرفته است و این دوربین شاید با یک ضربه ی کوچک نیز همخطی خود را از دست بدهد. همچنین با وجود این میله دوربین 20x80 به رابط سه پایه نیز احتیاجی ندارد در صورتی که برای قرار دادن 15x70 روی سه پایه حتما باید از رابط L استفاده کرد.
قطر مردمک خروجی : همانطور که می دانید مردمک چشم انسان در شرایط نوری متفاوت گشودگی متفاوتی دارد و در شب های رصدی که تقریبا همه جا تاریک است به بازترین حد خود می رسد. اما قطر مردمک خروجی (قطر پرتو نوری که از چشمی خارج می شود) در یک دوربین ثابت است و تغییر نمی کند. پس هر چه این عدد بزرگ تر باشد بهتر است. این عدد از تقسیم قطر عدسی شیئی به میلی متر بر بزرگنمایی بدست می آید. این عدد برای 20x80 ، 4 میلی متر و برای 15x70، نزدیک به 4.6 میلی متر است. در این مورد دوربین دوچشمی 15x70 چنددهم میلی متر نسبت به 20x80 برتری دارد.
پس از این مطالبی که گفته شد به برخی مشکلات کلی دوربینهای دوچشمی می پردازیم :
1. مشکل همخطی ( دوبینی ) : اگر دوربین دوچشمی در اثر حمل و نقل زیاد از هم خطی خارج شود، دیگر نمی تواند هر ستاره یا حتی جسم زمینی را بر روی یک نقطه در چشم انسان متمرکز کند. در این حالت چشم انسان شروع به منطبق کردن تصویر می کند و این حالت باعث سردرد بسیار شدید و حتی در کودکان و نوجوانان باعث لوچی چشم می‌شود.
2. برای رصد بالای سر و اصولاً ارتفاع بالای 45 درجه با این دوربین‌ها دوچار مشکل می شوید و اگر صحیح استفاده نکنید مشکل درد مفصل کتف و گردن شما را خسته خواهد کرد و به مرور زمان بسیار خطرناک است.
3. بزرگنمایی این دوربینهای دوچشمی همیشه ثابت است و بسیاری تصور می کنند که حلقه زحل بسیار راحت دیده خواهد شد که اینگونه نیست. به دنبال کمربند سیاره مشتری می گردد که دیده نخواهد شد.
اما این دلایل باعث نشده که علاقه‌مندان به شروع رصد از تهیه دوربین دوچشمی عقب نشینی کنند و لذت دیدن آسمان پر ستاره شب را از دست بدهند.
وب سایت فروش دوربین دوچشمی : www.iranoptic.ir
تلفن مشاوره و خرید کالا : 09120228419 - 02166175765 - 02188856021
