رقابت صوفی

سته پژوهشي نجوم دانشگاه شهيد باهنر كرمان و شركت پيشگامان نجوم كوير با هدف آمادگي بهتر رصدگران پيش از برگزاري چهارمين رقابت بين المللي صوفي ، رقابت منطقه ای صوفی برگزار میکنند.

انجمن نجوم مشهد پنجمین رقابت رصدی را به یاد‌بود و بزرگداشت عبدالرحمان صوفی رازی، ستاره‌شناس و ریاضی‌دان بزرگ ایرانی در تاریخ ۲۸ و ۲۹ام شهریور ماه ۱۳۸۸ در رصدگاه ملی سه قلعه و با حمایت شرکت افزار پرداز رمیس و همکاری مرکز رشد واحدهای فناوری استان خراسان جنوبی، بخشداری، شهرداری و کانون فرهنگی هنری امام علی (ع) شهر سه قلعه برگزار کرد.

پاسارگاد سرزمینی است که بیش از هر جای دیگر ایران، یادآور شکوه و عظمت تمدن ایران باستان است. جای جای این منطقه با سنگ های تراش خورده ای که حاصل کار استادان سنگتراش گمنام در عصر هخامنشی و ساسانی بوده است زینت داده شده است. 

خوان سوم صوفی

سومین رقابت رصدی صوفی در دویست و سی امین روز سال جهانی نجوم، قریب به 200 منجم و رصدگر را در منطقة تاریخی پاسارگاد و در شهر نجومی ایران-سعادت شهر-گرد هم آورد. پس از برگزاری موفق دو دوره ی این رقابت در سمنان و سیستان و بلوچستان، این بار درفش صوفی در مجاورت با شکوه ترین میراث جهانی ایرانیان به اهتزاز در آمد. تلاش های مستمر دبیران سومین رقابت صوفی در کنار کوشش های بی دریغ فعالان شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران و اعضای نجوم پاسارگاد، باعث شد تا این بار استان فارس، میزمان علاقه مندان آسمان شب شود.

عصر دو شنبه 26 مرداد، میهمانان سومین رقابت رصدی صوفی پس از پذیرش و اسکان در خوابگاه پردیس علی آباد کمنی، راهی کانون فرهنگی تربیتی شهید فهمیده شهرستان پاسارگاد شدند. مراسم افتتاحیه از ساعت 20 : 17 با تلاوت آیات قرآن و سرود جمهوری اسلامی ایران آغاز شد و با سخنرانی و عرض خیر مقدم جناب آقای رییسی فرماندار پاسارگاد و سرکار خانم حسینی به نمایندگی از انجمن نجوم پاسارگاد پیگیری شد. سپس کاظم کوکرم از دبیران برگزاری رقابت، آماری از شرکت کنندگان ارائه کرد و ویژگی های بارز سومین دورة رقابت رصدی صوفی را برشمرد. برنامة ویژة مراسم افتتاحیه، تجلیل از مقام دکتر نعمت الله ریاضی از منجمان حرفه ای و اساتید برجستة دانشگاه شیراز بود.

پس از اجرای این رسم پسندیده، متن پیام دکتر جمشید قنبری، رییس انجمن نجوم ایران خطاب به شرکت کنندگان سومین رقابت رصدی صوفی، قرائت شد. برنامة افتتاحیه با قرائت متن محبت نامة «آژی حسن» از میهمانان ویژة دومین رقابت رصدی صوفی در سیستان و بلوچستان و منجم فعال انجمن کردستان عراق دنبال شد. سپس دکتر ریاضی به ارائة کارگاهی پیرامون چگونگی ساخت تلسکوپ پرداخت.سخنرانی در باب «پروژه صلح ستارگان» از پروژه های اصلی سال جهانی نجوم توسط سیاوش صفاریان پور و سپس ارائة نکات قابل توجه در بحث پیشاهنگی رقابت از سوی هومن نجفی پایان بخش افتتاحیه بود.

صبح سه شنبه، 27 مرداد ماه، کانون شهید فهمیده بار دیگر چشمکش میهمانان بود. بخش ویژه ای که برای اولین بار در رقابت های صوفی گنجانده شده بود، کارگاه های آموزشی بود. در ابتدای برنامه و پس از آنکه ندا مبرا مختصری از زندگی و خدمات علمی عبدالرحمن صوفی و رقابت منسوب به صوفی سخن گفت، کارگاه ها یکی پس از دیگری ارائه شد:

1- محمدجواد ترابی- کارگاه «علوم شهروندی»  چگونگی مشارکت عمومی در برنامه علمی 60 دقیقه

2- کاظم کوکرم- کارگاه «ستاره های متغییر»  آشنایی و چگونگی ثبت ستاره های متغییر 45 دقیقه

3- محمد نیلفروشان- کارگاه «استفاده از ثبت تصویری برای یافتن مشخصات ماهواره یا شهاب» 50 دقیقه

* بخش اسلاید از فعالیت های انجمن پاسارگاد

4- علی ابراهیمی سراجی- کارگاه «خورشید گرفتگی 1412» ویژگی های منحصر بفرد کسوف کلی 30 اسفند 1412 و اهمیت آن   15 دقیقه

5- ندا قاسمی- کارگاه «یافتن مکان مناسب رصد» ادامة ی شیوه ای ساده و نوین در انتخاب رصدگاه تاریک  15 دقیقه

6- امیر حسین ابوالفتح- «کارگاه عکاسی نجومی» فاکتور ثبت عکس های نجومی و نمایش عکس و فست موشن 25 دقیقه

7- بابک امین تفرشی- «کارگاه نجوم آماتوری در ایران و مقایسه ی آن با دیگر نقاط جهان»

همة شرکت کنندگان سومین رقابت رصدی صوفی به همراه عکاسان، خبرنگاران، کادر اجرایی به اضافه ی نیروهای امنیتی انتظامی و اکیپ های هلال احمر حدود ساعت 6 عصر سه شنبه به منطقه ی تاریخی پاسارگاد رسیدند.116 رصد گرد داوران خود را شناختند و 70 ابزار رصدی در محدوده های معین مستقر شدند.

اندک فرصت باقیمانده تا شروع رقابت، زمان گشت و گذار رصد خانه در محوطه ی تاریخی اطراف رصد گاه شد. با تاریک تر شدن هوا، سیارات و ستارگان به ترتیب قدر، اندک اندک از کمند نور پر فروغ خورشید می گریختند و آسمان را زینت می دادند. 19 داور از تهران، مشهد، اهواز، شاهرود و سعادت شهر می بایست عملکرد 46 رصد گر خانم و 70 رصد گر آقا را طی 9 ساعت فعالیت زیر نظر می گرفتند. ساعت 32: 8، صدای سوت دبیر رقابت، کاظم کوکرم، سومین رقابت رصدی صوفی را آغاز نمود. تکاپوی منجمان نسل نوی ایران در سرزمینی که 1000 سال پیش عبدالرحمان صوفی و همکارانش در آن به کاوش آسمان می پرداختند، مثال زدنی بود. هر چند تلاشهای فراوانی برای كاهش نورهاي مزاحم اطراف رصدگاه صورت گرفته بود اما گنبد نوري 15درجه از افق هاي شرق وغرب وكوه هاي جنوبي ، 8 درجه از افق جنوبي را از دسترس رصدگران خارج كرده بود .گرچه يافته هاي تلسكوپ كوچكك گاليه ، از گردش مشتري واقمارش ورصد زهره واهله اش دستاوردهاي بزرگي را نصيب جامعه ‌ي علمي جهان کرد اما درچهار صدمين سالگرد آن رصد بي نظير ، صدها چشمي ودوچشمي ژرفايي عميق تري را جستجو كردند ودر آسماني كه 1000 سال پيش ، صوفي رازي ابرهاي ماژلاني را رصد كرده بود ، رصدگران درپي 150 سحابي وخوشه وكهكشان مي گشتند . ابتكار نوي برگزار كنندگان سومين رقابت رصدي صوفي بر حرارت رقابت اين دوره افزوده بود . 9 تيم رصدي از شهرهاي مختلف ايران ، هركدام با حداقل سه ابزار وحداكثر 5 رصدگر برشور رقابت مي افزودند . ققنوس تهران ، خيام زاهدان، مهبانگ زاهدان ، اديب اصفهان ، انجمن ستاره شناسي اراك ، الوند همدان، آسمان سبلان وانجمن آسمان كوير دانشگاه پيام نور آران وبيدگل 9تيم شركت كننده در رده ي گروهي بودند . 553 دقيقه فعاليت مستمر رصدگران به پايان رسيد وصداي سوت ، 33 دوربين دوچشمي و37 تلسكوپ رااز كار بازداشت طعم خوش رصد درمحوطه‌ي باستاني پاسارگاد و تماشاي آسمان درفاصله‌ي چندصدمتري آرامگاه كوروش هخامنشي ، سرانجام به پايان رسيد.

شايد جمله‌ي نغز علي ابراهيمي سراجي خواب خوش مرد هخامنشي را برهم زد تا كوروش كبير به استقبال فرزندان منجم اش آيد ، بانگ « كوروش برخيز ، بين منجم آمده» و‌عكس يادگاري شركت كنندگان سومين رقابت رصدي صوفي دركنارآرامگاه بزرگ مرد تاريخ سرزمين پارس ، ثبت خاطره ها شد . عصر چهارشنبه بازديد از تخت جمشيد صورت گرفت منجمان ورصدگران اين بار فرصتي يك ساعته يافتند تاعمارت كم نظير تخت جمشيد را هم رصد كنند .اندك اندک ازجمع بازديدكنندگان كاسته شد تا سرسراي اردشیر، خشایار پس از ده ها سال، میزبان برنامه  ای رسمی با عنوان «اختتامیه سومین رقابت رصدی صوفی» شود. نخست، دبیران مشترک رقابت- آقایان کوکرم و الماسی- از چند و چون برگزاری این دوره گفتند و سپس بابک امین تفرشی به نمایندگی از جمیع داوران از چگونگی اعمال داوری های سخن به میان آورد. پس از قدردانی از زحمات مسئولین دولتی و ساعیان میراث فرهنگی، اهدای جوایز با تقدیر از پیشاهنگان، فعالان از شاخة آماتوری انجمن نجوم ایران و مجریان از انجمن نجوم پاسارگاد آغاز شد. سپس 19 داور رقابت مورد تجلیل قرار گرفتند تا نوبت به اعلام اسامی برگزیدگان برسد.

همای تخت جمشید اسامی برگزیدگان بخش انفرادی را اینگونه به دست سیاوش صفاریان پور رسانیده بود:

مقام اول: آقایان مجتبی مقدسی و امیر نقوی آزاد- زاهدان- 5/148 امتیاز از مجموع 150 امتیاز

مقام دوم: خانم نرجس موسوی و سپیده هوشیار- سعادت شهر- 148 امتیاز از مجموع 150 امتیاز

مقام سوم: خانم ها ندا رییسی و مینا اخیانی- شاهرود- 5/146 امتیاز از مجموع 150 امتیاز

و سرباز هخامنشی که این بار برگزیدگان رده ی تیمی را در طومار پیچیده بود:

مقام اول : گروه ققنوس تهران 5/405 امتیاز از مجموع 450 امتیاز

مقام دوم: گروه الوند همدان 5/403 امتیاز از مجموع 450 امتیاز

مقام سوم: گروه ادیب اصفهان 308 امتیاز از مجموع 450 امتیاز

و سرانجام نوبت به «ترین ها» رسید:

کم سن ترین شرکت کنندگان: علی مرعشی از زاهدان و امیر رضا کامکار از سه قلعه خراسان جنوبی 14 ساله

فعال ترین و مسن ترین شرکت کننده: هادی برغمدی 35 ساله

و میهمانی ماندگار در عمارت اردشیر و خشایار با ویژه برنامه ی نور و صدا دنبال شد تا سرانجام با شور و بانگ «ای ایران» خاتمه یافت.

مجتبی عباس نژاد

1/6/88