امروز شاهد خبری هستیم که همه را به تفکر وا می دارد، استعفا جمعی ، هیات دبیران شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران! این خبر به حدی دردناک است که باور آن برای منجمان آماتور بسیار سخت است، اما افرادی که با گروها های به ظاهر علمی و نمایندگی در ایران فعالیت می کنند از شنیدن آن خوشحال می شوند. خوشحالی که نوید آن را بنده 2 سال قبل از زبان همان فرد و افراد به ظاهر علمی شنیده بودم که می گفتند... ... من کاری می کنم که افرادی همچون ... نتوانند در ایران کاری کنند. میگفتند "اینجا جایی برای جولان دادن منجمانی همچوم ب.ا، س.ص و ... نیست." ای کاش در همان زمان طبل رسوایی را به صدا در می آوردم و این افراد به ظاهر علمی و به دنبال پر کردن جیب خود را به همگان معرفی می کردم. اما چه فایده که همیشه راه اعتدال و سخن در خفا حرف زدن را دنبال می کنم، چون با هر بار باز شدن دهان بنده برخی خوشحال و برخی ناراحت می شوند که چرا، برای چی، به چه صورت و ... این حرف زده شده.
با این حال دوستانی همچون استاد عزیز اسدالله قمرینژاد، دوست قدیمی محمد رحیمی، استاد عزیز بسیاری از منجمان آماتور بابك امینتفرشی، معلم دلسوز اصغر کبیری، دوست و همراه همیشگی همه منجمان سیاوش صفاریان پور، دوست عزیز پوریا ناظمی، معلم سختکوش محمد مهدی مطیعی، استاد سخت کوش فاطمه عظیملو، که همگی جزو دبیران یا بهتر بگوییم منجمان با تجربه شاخه آماتوری هستند، استفای خود به نشانه اعتراض به ناهماهنگیها اعلام کردند و باید منتظر سخنان جدیدی در آینده باشیم تا شاید این وضعیت بی در و پیکر ستاره شناسی ایران به پایان رسد.
روزی که سرد بود حرام آسمان و منجم بود
روزی که مُرد خواهد جان منجمی روزی که حسرت واجبست بر تو، پای تِلی
از آسمان ستاره میبارید جبراً آن را هم یکی بلعید سهواً
روزی که رفت از یاد روزی که ماند در یاد
( قطعه شعری تحریف شده از ن.ا.م.ج.و )
خسرو جعفری زاده 27 خرداد 1391
متن و موضوع استفای دوستان
شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران در سال 1380 به دستور ریاست محترم انجمن، جناب آقای دکتر یوسف ثبوتی و به دعوت هیأت مدیره انجمن نجوم ایران به منظور هماهنگی و سیاستگزاری نجوم آماتوری در ایران با هدف بهبود و ارتقاء فعالیتهای آماتوری در زمینه نجوم آغاز به کار کرد و در سایه حمایت انجمن نجوم ایران و جامعه نجوم آماتوری و به پشتوانه جمعی از چهره های شاخص نجوم آماتوری کشور برنامه های پرشمار ملی را سامان داد.
اما در آستانه سال جهانی نجوم رفته رفته شاهد دخالتهای بی مورد مسؤول دفتر انجمن نجوم ایران در امور شاخه آماتوری بودیم به گونه ای كه ثمره آن امروز منجر به این شده است كه در حال حاضر حتی برخی موارد اولیه برای تداوم حیات شاخه آماتوری میسر نباشد و چشم انداز روشنی نیز برای آن به نظر نرسد. مواردی چون عدم سرعت مطلوب در انجام برخی امور و مكاتبات لازم، كندی درتصمیم گیری های داخلی انجمن نجوم ایران كه مرتبط با فعالیتهای شاخه بوده است و کم توجهی و عدم برداشت صحیح از فرایند فعالیت های نجوم آماتوری کشور كه در نهایت منجر به تغییر ماهیت اصلی شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران شد و كار به جایی رسید كه تصمیماتی كه شاید اعمال نظر اعضای هیات دبیران شاخه در آنها میتوانست از بروز برخی ناهماهنگی ها و آغاز برخی ناهنجاریها جلوگیری كند، صرفا توسط ریاست محترم انجمن نجوم ایران اتخاذ گردید، کلیه اعضای هیأت دبیران را مصمم به تصمیمی جدی کرد. هر چند در این مدت تلاش میشد تا مشكلات و مسایل داخلی كمترین تاثیر را در خروجی فعالیتهای شاخه بگذارد و اعضای هیات دبیران شاخه آماتوری همه انتقادها را یك جانبه میپذیرفتند و به دلیل احترامی كه برای اساتید محترم نجوم ایران در هیات مدیره انجمن قایل بودند و هستند، در اكثر موارد سكوت اختیار نمودند، اما به نظر میرسد اكنون براساس شرایط موجود درانجمن نجوم ایران و بنابر ادای احترام نسبت به اعتماد جامعه نجوم آماتوری کشور، دیگر سكوت روا نباشد. لذا اعضای هیأت دبیران شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران در اعتراض به روند موجود اقدام به استعفای جمعی می نمایند.هیأت دبیران شاخه آماتوری امیدوار است با توجه به رشد جامعه نجوم آماتوری ایران، در تداوم مسیر پیش رو شرایط مناسب برای ادامه فعالیتهای پر ثمر در عرصه نجوم آماتوری کشور در فضایی مستقل و پر نشاط محیا گردد.در ادامه ضمن انتشار متن نامه استعفای هیأت دبیران شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران به استحضار میرساند گزارشی دقیق از وضعیت شاخه پس از تاسیس، در فراز شكوفایی فعالیتها و در نشیب كارشكنی ها، در اختیار جامعه نجوم آماتوری كشور قرار خواهد گرفت
متن استعفای هیئت دبیران شاخه آماتوری به این شرح است:
به نام خداوند دانای بخشنده مهربان
هیأت مدیره محترم انجمن نجوم ایران
با سلام و عرض ادب و احترام
هنگامیكه از سال 1380 شاخه آماتوری انجمن ایران با حمایت ریاست محترم وقت انجمن جناب آقای دكتر ثبوتی و به پیشنهاد هیات مدیره محترم انجمن شكل گرفت، اهالی نجوم آماتوری با شور و شعفی خاص چشمانداز روشنی را برای فعالیتهای آماتوری تحت نظارت گروهی از حرفهایهای با تجربه نجوم و توسط گروهی از منجمان آماتور كه سابقه فعالیتهای آنها در گوشه و كنار كشور مشخص و كاملا روشن بود، در نظر داشتند. در سالهای اواسط دهه هشتاد خورشیدی این مهم به تحقق پیوست و شاهد رشد فزاینده اینگونه فعالیتها و كسب موفقیتهایی در عرصه ملی و بینالمللی بودیم كه البته تعامل منطقی و صمیمانه شاخه و انجمن در این بین بسیار مؤثر بود. پس از تصویب ساختار شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران در خرداد ماه 1387 توسط هیأت مدیره محترم وقت انجمن و در آستانه سال جهانی نجوم با طرحِ موضوعِ امكانِ اختصاص بودجهای میلیاردی برای فعالیتهای نجومی از سوی انجمن، همه در انتظار دریافت سهمی از این وعدهی هرگز تحقق نیافته، زمان را از دست دادیم و فرصتی كه باید در راستای ارتقای وضعیت موجود صرف میشد، به دلیل دخالت در اموری كه طبق ساختار بر عهده شاخه بود، صرف جدلهایی بیحاصل بین دفتر انجمن و شاخه گردید كه پرداختن به جزئیات آن از حوصله خارج است. سال 1389 در رفع سوء تفاهمات و بازگشت به شرایطی مساعد برای ادامه كار و اجرایی نمودن ساختار شاخه كه به گمان ما تنها راه ارتباط هدفمند برای تعامل سازنده شاخه و هیات مدیره محترم انجمن بود، سپری شد. سال 1390 برنامههایی مانند رقابت رصدی مسیه، رقابت رصدی صوفی، كارگاه TWAN و ... را با تلاش برای اجرا طبق ساختار شاخه به پایان رساندیم. نشست با نمایندگان گروههای نجوم آماتوری كشور در آبان ماه 1390 یكی دیگر از اقداماتی بود كه نقطه عطفی در تعامل با نسل جدیدی از آماتورها و ارائه راهكار برای آغاز و تداوم فعالیتهای صحیح آماتوری در نجوم (به زعم خودمان و به زعم نمایندگان محترم گروهها) و نحوه برگزاری انتخابات شاخه طبق ساختار، به شمار میرفت. پس از برگزاری انتخابات اخیرِ هیات مدیره انجمن نجوم ایران و برگزیده شدن عدهای از بهترین منجمان حرفهای كشور و تفویض اختیارات دفتر انجمن به یكی از دلسوزترین منجمان آماتور با سابقه، چنان به بهبود اوضاع امیدوار شدیم كه حتی پس از ارسال نامهای برای هیات مدیره محترم جدید و دریافت پاسخی كلی و بدون آنكه تقاضایمان برای حضور در یكی از جلسات هیات مدیره به سرانجام برسد، تقویم فعالیتهای سال 1391 شاخه را منتشر كردیم و طرحهایی را برای اجرای برنامههای روز نجوم، گذر زهره و ... تهیه كرده، به انجمن تقدیم نمودیم. ستادهای اجرایی مرتبط با این دو برنامه با توجه به عدم وجود هیچگونه حمایت مالی توسط انجمن، تشكیل شد و دبیران هر برنامه نیز انتخاب و معرفی گردیدند و بنا برآن گذاشته شد برنامه ها به گونهای پیش روند و سامان یابند که بار مالی برای انجمن نیافریند. برنامهها طبق تفاهمنامه اجرا شد. با توجه به شرایط نامساعد مالی انجمن سه طرح درآمدزا برای پوشش مطالبات همكارانی كه از سال گذشته در اجرای برنامهها با ما همكاری داشتهاند و نیز اختصاص عایدات مازاد به انجمن نجوم ایران تهیه و تقدیم شد. در این اثنا با حامیان اجرای این طرحها نیز صحبتها و توافقات غیررسمی اولیه صورت پذیرفت.
اما هنوز همایش گذر زهرهی شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران برگزار نشده بود كه از توافقاتی با گروههای نجوم آماتوری دیگر مطلع شدیم كه شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران به عنوان بخشی از بدنه انجمن نجوم ایران كه با هدف بهبود، ارتقا، ساماندهی و راهنمایی فعالیتهای آماتوری تاسیس شد، از آن بیخبر بود! هنوز از این اتفاق نیز چندی نگذشته بود كه سخنان ریاست محترم انجمن نجوم ایران در برنامه زنده تلویزیونی آسمان شب (29/2/1391)، خیال همه را راحت كرد كه "شاخه آماتوری، به عنوان یك گروه نجوم آماتوریِ متعلق به انجمن در كنار سایر گروهها فعالیت میكند!" ...
آیا هدف از انتخاب اولیه افراد هیات مؤسس و هیات دبیران فعلی توسط هیات مدیره محترم انجمن نجوم ایران، تنها تشكیل یك گروه آماتوری نجوم در داخل انجمننجوم ایران بوده است؟! هنگام دعوت از یكایك ما چنین چیزی مطرح نشده بود.
امروز اگر جلسات هیات مدیره محترم انجمن نجوم ایران منجر به تغییر ماهیت شاخه به این گونهی جدید شده است، اگر برای عقد تفاهمنامه با گروههای آماتوری نجومی، دیگر نیازی به رایزنی و استفاده از تجربیات اندك این شاخه آماتوری نیست، اگر در خصوص گذر زهره تفاهمنامهای جداگانه بدون اطلاع شاخه، با گروهی دیگر بسته میشود و با برنامههایی كه در شاخه آماتوری درحال اجراست موازی میشود بدون آنكه تاثیرات چنین توافقنامهای بر جامعه نجوم آماتوری و آینده آن مد نظر قرار گیرد، اگر این تفكر وجود دارد كه اعضای شاخه از موقعیتی كه در بدنه انجمن نجوم ایران دارند در راستای درآمدزایی و انجام فعالیتهای اقتصادی شخصی، سوء استفاده میكنند و اگر به این دلیل كه ساختار شاخه غیرقانونی بوده است و هیات مدیره محترم قبلی حق تصویب آن را به شكل موجود نداشتهاند، اعضای هیات دبیران شاخه مورد سرزنش قرار میگیرند، اگر تصور بر این است كه هیات دبیران شاخه برای خود ارزش و اعتباری بیش از آنچه هست قایلند و خدای ناكرده از بالا به جامعه نجومی ایران نگاه میكنند و اگر احساس میشود كه بین شاخه و برخی گروههای نجوم آماتوریِ دیگر رقابتی ناسالم و مبتنی بر رانتخواری وجود دارد و اگر ماهیت و ماموریت شاخه آماتوری به آن محدود شده است که به جای هماهنگ كردن جامعه نجوم آماتوری و طراحی و هدفگذاری برای توسعه، بهبود و ارتقای آن، در مقام گروهی مانند گروه های دیگر ظاهر شود، عقل سلیم حكم میكند كه با استعفای جمعی خود بیش از این در مظان اتهامات اشاره شده از یک سو و نادیده گرفتن هویت اصلی شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران از سوی دیگر قرار نگیریم.
با قاطعیت اعلام مینماییم كه هیچیك از ما جز هزینه از جیب شخصی و اعتبار خود در راستای تحقق اهداف شاخه آماتوری، بهره مادی و معنوی دیگری از این خوان گسترده (به زعم برخی از دوستان) نبردهایم. در خصوص انرژی و وقتی كه گذاشتهایم هیچ منتی نداریم كه خود با علم به شرایط موجود پذیرای حضور در شاخه شدیم، چه گمان میبردیم شاید حضور ما تاثیری مثبت در سیر تحول نجوم غیرحرفهای این مرز و بوم داشته باشد. حال پس از یك دهه فعالیت به نظر میرسد حضور یكایك ما سدی در برابر رشد برخی از گروههایی است كه در طول این دهه، به تعبیر خود، مورد بیمهری قرار گرفتهاند! و حق آنها به واسطه سوءاستفادهی ما از موقعیتی كه در اختیار داشتیم ضایع شده است. جالب است كه تضرع این چند گروه یا اشخاص معلومالحال در جامعه نجوم آماتوری، به گوش میرسد اما رشد و تعالی و ترویج صحیح نجوم در بین گروهها و آحاد جامعه كه حاصل حضور شاخه آماتوری و تعاملی صمیمی با هیات مدیره محترم انجمن در این سالها بوده است، اكنون كمرنگتر از پیش در انجمن نجوم ایران مشاهده میشود و كار به جایی رسیده است كه گمان میرود شاخه آماتوری هویتی مستقل و جدا از انجمن نجوم ایران یافته و باید این شاخهی فربهی سركشِ دور تاخته از قافله را باری دیگر و با تدبیری دیگر به راه آورد. اکنون به حکم وظیفه و به رسم امانتداری از هویت جامعه نجوم آماتوری، سکوت درباره موارد پیش آمده و عدم پاسخگویی انجمن نجوم ایران را به هیچ عنوان شایسته نمیبینیم. از این رو به طور جمعی از عضویت در هیات دبیران شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران استعفا میدهیم و نگرانی خود را از راهكارهایی كه در انجمن نجوم ایران برای تعامل با برخی گروههای نجومی كه احساس میكنیم حداقل به اعتبار جامعه نجوم آماتوری ایران خدشه وارد مینمایند، اعلام میداریم.
از شکیبایی در مطالعه این مطلب سپاسگزاریم و با اشتیاق در انتظار اختصاص زمانی توسط هیأت مدیره محترم انجمن نجوم ایران برای گفتگو با امضا كنندگان زیر، صرفا به عنوان عدهای منجم آماتور، و تبیین نگرانیهای موجود هستیم.در پایان تقاضا داریم ضمن موافقت و امر به اقدام مقتضی در زمان مناسب در خصوص پرداخت مطالبات دوستان و همكارانمان از شاخه آماتوری كه همراه و یاریگر برخی از برنامههای شاخه بودهاند، با راهكارهایی كه به صورت سه طرح كلی تقدیم شده است و یا شیوههای دیگر، ترتیبی اتخاذ فرمایید که در مباحث مالی باقی مانده حقی از کسی ضایع نگردد.
فاطمه عظیملو اسدالله قمرینژاد محمد رحیمی بابك امینتفرشی اصغر کبیری سیاوش صفاریان پور پوریا ناظمی محمد مهدی مطیعی
