نخستین جشنواره نجوم قشم به همت موسسه علمی – آموزشی مدار 27 درجه با حضور 187 شرکت کننده از 24 شهر ایران و یک شرکت کننده از کابل در افغانستان، در منطقه ای واقع در ژئوپارک قشم در دو کیلومتری روستای طبل با موفقیت به کار خود پایان داد.طی این جشنواره جمعی از منجمان آماتور باتجربه و طیف گسترده ای از علاقه مندان به نجوم در کنار علاقه مندان به طبیعت گردی از ظهر روز سه شنبه 19 بهمن ماه با قطار، اتوبوس، هواپیما و خودروی شخصی خود را به محل کمپ جشنواره در کیلومتر 2 جاده روستای طبل به بندر سلخ در ژئوپارک قشم رساندند.
برای دیدن گزارش تصویری از مراحل ساخت و آماده سازی کمپ جشنواره کلیک کنید.
از نکات جالب در این برنامه می توان به طیف سنی شرکت کنندگان اشاره کرد که از 13 تا 59 سال بود و ترکیب جمعیتی آنها که 70 درصد را خانمها تشکیل می دادند. جذابیت ویژه جشنواره، رصد با تلسکوپ 14 اینچ دابسونی مجهز به سیستم GoTo بود که با حمایت موسسه طبیعت آسمان شب در کمپ جشنواره مستقر شده بود. طی 3 روز برگزاری برنامه، مدعوینی از سازمان منطقه آزاد قشم و همین طور توریست های داخلی و خارجی زیادی با عنوان «میهمان» از کمپ بازدید کردند و از پشت تلسکوپ ها ژرفای آسمان را به تماشا نشستند.
شرکت کنندگان از شهرهای تهران، اراک، قشم، قم، شیراز، قزوین، بابل، لارستان، کرج، بومهن، اصفهان، چالوس، قوچان، سعادت شهر، نیشابور، شاهرود، مبارکه، بوشهر، کنگان، تنگستان، برازجان، کرمانشاه، تبریز، کرمان با همتی بلند و با انگیزه بهره مندی از آسمان تاریک و مواهب طبیعی ژئوپارک قشم و بازدید از جاذبه های گردشگری جزیره، دیدار و تبادل تجربیات با عکاسان نجومی و منجمان آماتور باتجربه و نیز شرکت در کارگاه های آموزشی با موضوعات متنوع در حوزه نجوم در این برنامه حاضر شدند.
برای دیدن گزارش تصویری از مراحل ساخت و آماده سازی کمپ جشنواره کلیک کنید.
از نکات جالب در این برنامه می توان به طیف سنی شرکت کنندگان اشاره کرد که از 13 تا 59 سال بود و ترکیب جمعیتی آنها که 70 درصد را خانمها تشکیل می دادند. جذابیت ویژه جشنواره، رصد با تلسکوپ 14 اینچ دابسونی مجهز به سیستم GoTo بود که با حمایت موسسه طبیعت آسمان شب در کمپ جشنواره مستقر شده بود. طی 3 روز برگزاری برنامه، مدعوینی از سازمان منطقه آزاد قشم و همین طور توریست های داخلی و خارجی زیادی با عنوان «میهمان» از کمپ بازدید کردند و از پشت تلسکوپ ها ژرفای آسمان را به تماشا نشستند.
شرکت کنندگان از شهرهای تهران، اراک، قشم، قم، شیراز، قزوین، بابل، لارستان، کرج، بومهن، اصفهان، چالوس، قوچان، سعادت شهر، نیشابور، شاهرود، مبارکه، بوشهر، کنگان، تنگستان، برازجان، کرمانشاه، تبریز، کرمان با همتی بلند و با انگیزه بهره مندی از آسمان تاریک و مواهب طبیعی ژئوپارک قشم و بازدید از جاذبه های گردشگری جزیره، دیدار و تبادل تجربیات با عکاسان نجومی و منجمان آماتور باتجربه و نیز شرکت در کارگاه های آموزشی با موضوعات متنوع در حوزه نجوم در این برنامه حاضر شدند.
ظهر روز سه شنبه 19 بهمن زمانی بود که شرکت کنندگان باید در مقابل مرکز بین المللی رشد قشم برای انتقال گروهی حاضر می شدند، یا اینکه به صورت مستقیم و با خودروی شخصی یا تاکسی خود را به کمپ می رساندند. شرکت کنندگانی که با قطار در صبح روز سه شنبه به بندرعباس رسیده بودند قرار بود که با شناور اختصاصی از طرف سازمان بنادر و کشتیرانی هرمزگان به جزیره انتقال یابند که به دلیل ناهماهنگی هایی از طرف این سازمان و ازدحام بیش از حد مسافران بومی در اسکله، سفر دریایی پرماجرایی را تجربه کردند. عصر سه شنبه پس از گرد هم آمدن جمعی در حدود 110 نفر از شرکت کنندگان، کار انتقال گروه به کمپ آغاز شد. حوالی غروب این گروه به همراه شرکت کنندگانی که به فرودگاه قشم آمده بودند به کمپ رسیدند و در حالیکه آسمان کمپ ابری بود شروع به برپایی چادرهای خود نمودند.
تأمین برق محوطه کمپ با سه دستگاه موتور برق و روشن کردن لامپهای اضطراری کم مصرف در محوطه، کار برپایی چادرها در تاریکی را با سهولت بیشتری امکان پذیر ساخته بود. سرانجام تا حدود ساعت 21 کل گروه مستقر شدند.
برای دیدن گزارش تصویری از محوطه کمپ جشنواره کلیک کنید.
تأمین برق محوطه کمپ با سه دستگاه موتور برق و روشن کردن لامپهای اضطراری کم مصرف در محوطه، کار برپایی چادرها در تاریکی را با سهولت بیشتری امکان پذیر ساخته بود. سرانجام تا حدود ساعت 21 کل گروه مستقر شدند.
برای دیدن گزارش تصویری از محوطه کمپ جشنواره کلیک کنید.
از حوالی ساعت 21 تا 22 گردهمایی حال و احوال (افتتاحیه) با حضور همه شرکت کنندگان، اعضای دبیرخانه و همین طور سران شورای روستای طبل در محوطه مرکزی کمپ آغاز شد و طی آن شرکت کنندگان با میهمانان، همکاران و مشاوران دبیرخانه جشنواره آشنا شدند و سپس طی صحبت های سیاوش صفاریان پور، هومن نجفی و کاظم کوکرم با برنامه کاری جشنواره، ویژگی های ژئوپارک و نکات ایمنی که باید طی سه روز زندگی در کمپ رعایت می شد آشنا شدند. سپس بابک امین تفرشی طی سخنرانی کوتاهی درباره جشنواره های نجومی در جهان و ویژگی های آنها برای شرکت کنندگان در افتتاحیه سخن گفت.
پس از افتتاحیه زمان شام فرا رسید که بیشتر شرکت کنندگان با خرید از فروشگاه و کبابی صحرایی که کباب بز عرضه می کرد به صرف شام پرداختند. از ساعت 23 و همراه با صاف شدن آسمان، لامپ های اضطراری کمپ خاموش شد و شرکت کنندگان به رصد و عکاسی پرداختند و سپس با توجه به پشت سر گذاشتن یک روز پر کار، به استراحت در چادرها تا صبح پرداختند.
در صبحدم چهارشنبه 20 بهمن، باران نم نم و با طراوتی در کمپ شروع به بارش کرد و باعث شد تا همه شرکت کنندگان به درون چادرهای خود بروند. علیرغم تأکیدات مکرر دبیرخانه جشنواره از طریق اطلاعیه در وبسایت و ایمیل و تلفن، قریب به 20 نفر از شرکت کنندگان بدون چادر در برنامه شرکت نموده بودند که با مساعدت مرکز بین المللی رشد قشم، پیش از آغاز بارش باران، این عزیزان در چادرهای پیش بینی شده اسکان یافتند. طبیعی بود که برخی چادرهای نامناسب یا چادرهایی که اصولی نصب نشده بودند کمی با بارش این باران دچار مشکل شوند که این خود تجربه عملی برای همه شرکت کنندگان بود تا با امکانات کافی و استاندارد در کمپ های نجومی و طبیعت گردی حاضر شوند. پس از قطع بارش در صبح و صرف صبحانه، 90 درصد شرکت کنندگان به صورت انفرادی یا در قالب گروه های دوستانه چند نفره برای بازدید از جاذبه های گردشگری جزیره از کمپ خارج شدند یا در تورهای طبیعت گردی پیش بینی شده شرکت نمودند. تنگه چاهکوه، بندر قدیمی لافت، لنج سازی، جنگل حرا، دلفین های سواحل جزیره هنگام و بازار درگهان از جمله این جاذبه ها بودند که زیر آسمان ابری و هوای نمناک و مرطوب جزیره خاطرات به یاد ماندنی را برای همه حاضران رقم زدند.
پس از افتتاحیه زمان شام فرا رسید که بیشتر شرکت کنندگان با خرید از فروشگاه و کبابی صحرایی که کباب بز عرضه می کرد به صرف شام پرداختند. از ساعت 23 و همراه با صاف شدن آسمان، لامپ های اضطراری کمپ خاموش شد و شرکت کنندگان به رصد و عکاسی پرداختند و سپس با توجه به پشت سر گذاشتن یک روز پر کار، به استراحت در چادرها تا صبح پرداختند.
در صبحدم چهارشنبه 20 بهمن، باران نم نم و با طراوتی در کمپ شروع به بارش کرد و باعث شد تا همه شرکت کنندگان به درون چادرهای خود بروند. علیرغم تأکیدات مکرر دبیرخانه جشنواره از طریق اطلاعیه در وبسایت و ایمیل و تلفن، قریب به 20 نفر از شرکت کنندگان بدون چادر در برنامه شرکت نموده بودند که با مساعدت مرکز بین المللی رشد قشم، پیش از آغاز بارش باران، این عزیزان در چادرهای پیش بینی شده اسکان یافتند. طبیعی بود که برخی چادرهای نامناسب یا چادرهایی که اصولی نصب نشده بودند کمی با بارش این باران دچار مشکل شوند که این خود تجربه عملی برای همه شرکت کنندگان بود تا با امکانات کافی و استاندارد در کمپ های نجومی و طبیعت گردی حاضر شوند. پس از قطع بارش در صبح و صرف صبحانه، 90 درصد شرکت کنندگان به صورت انفرادی یا در قالب گروه های دوستانه چند نفره برای بازدید از جاذبه های گردشگری جزیره از کمپ خارج شدند یا در تورهای طبیعت گردی پیش بینی شده شرکت نمودند. تنگه چاهکوه، بندر قدیمی لافت، لنج سازی، جنگل حرا، دلفین های سواحل جزیره هنگام و بازار درگهان از جمله این جاذبه ها بودند که زیر آسمان ابری و هوای نمناک و مرطوب جزیره خاطرات به یاد ماندنی را برای همه حاضران رقم زدند.
حوالی غروب خورشید و تا پاسی از شب کم کم گروه ها به کمپ بازگشتند و پس از استراحتی کوتاه آماده رصد و عکاسی شدند. همزمان از حوالی ساعت 19 سخنرانی ها و کارگاه های آموزشی در محوطه کارگاه صحرایی کمپ با پخش بخش هایی از فیلم زیبای سفر کیهانی آغاز شد.
مدت هر کارگاه حداکثر 20 دقیقه بود و نخستین سخنرانی را سیاوش صفاریان پور با موضوع پروژه جهانی StarPeace و سابقه برگزاری آن در جزیره قشم آغاز نمود. سپس محمدجوادترابی در یک کارگاه عملی انواع نقشه ها و اطلس های رصدی از سطوح مبتدی تا پیشرفته را همراه با توضیحات مختصری درباره چگونگی کار با آنها به شرکت کنندگان معرفی نمود. سخنران بعدی امیر سادات موسوی بود که طی یک سخرانی کوتاه به مروری زندگی ابوریحان بیرونی و دستاوردهای علمی این اخترشناس شهیر ایرانی پرداخت. پس از او آیرین شیوایی در یک کارگاه 20 دقیقه ای به معرفی چگونگی اندازه گیری میدان مغناطیسی خورشید در رصدخانه های خورشیدی پرداخت. سپس برنامه سخنرانی ها برای صرف شام و رصد تعطیل شدند. از ساعت 21 تا 23 بابک امین تفرشی با استفاده از لیزر سبز ستاره ها و صورت های فلکی آسمان زمستان و صورت های فلکی جنوبی را با بیان شیوای خود به علاقه مندان حاضر در کمپ نشان داد.
حوالی ساعت 23 پیش از سخنرانی بابک امین تفرشی درباره آشنایی با پروژه TWAN، یونس بخشی، سرپرست انجمن نجوم کابل طی سخنان کوتاهی درباره فعالیت های نجومی در افغانستان توضیح داد و جمع حاضر در جشنواره را برای ترویج هر چه بیشتر نجوم در افغانستان دعوت به یاری نمود که با استقبال حاضران در محوطه سخنرانی مواجه شد. سپس بابک امین تفرشی با پخش اسلایدهایی از تصاویر پروژه TWAN، حاضران در محوطه را با این پروژه بین المللی آشنا نمود. پس از این سخنرانی بنا به خواست حاضران ادامه برگزاری کارگاه ها به روز بعد موکول شد تا بتوانند به رصد و عکاسی و استراحت بپردازند. در این بین گروه های رصدی کوچک و بزرگ برای رصد تشکیل شد و تا حوالی صبحدم بسیاری از شرکت کنندگان با راهنمایی بابک امین تفرشی و سعید آقایی از موسسه طبیعت آسمان شب به رصد اجرام اعماق آسمان پرداختند.
صبح پنجشنبه 21 بهمن، پس از صرف صبحانه، کل گروه برای بازدید از جزیره هرمز، کمپ را تخلیه کردند و با خودروهای تدارک دیده شده عازم شهر قشم و اسکله شهید ذاکری شدند. سپس از اسکله با یک لنج چوبی قدیمی سفر دریایی خود را به جزیره هرمز آغاز کردند و روی عرشه لنج به صرف ناهار پرداختند. حوالی جزیره هرمز به علت جزر و پایین رفتن سطح آب و خطر به گل نشستن لنج، ناخدای لنج راه خود را به سوی بازگشت به اسکله قشم تغییر داد تا شرکت کنندگان جشنواره، یک سفر دریایی و گشت گذار در آب های خلیج فارس را تجربه کنند. در بازگشت به قشم، حاضران به دو گروه تقسیم شدند: یک گروه برای خرید به شهر رفتند و گروه دیگر عازم کمپ جشنواره شدند.
بتدای شب آسمان ابری بود. برنامه سخنرانی ها از ساعت 19 با پخش بخش هایی از فیلم ایستگاه فضایی آغاز شد. سپس آیرین شیوایی در دومین سخنرانی خود، گزارشی از سفر تابستان امسالش برای شرکت در دوره آموزشی نجوم رصدی به رصدخانه مونت ویلسون در ایالات متحده را ارئه نمود که مورد استقال حاضران واقع شد. سومین کارگاه را کاظم کوکرم با موضوع «نیروهای کشندی ماه و خورشید و اثر آن بر اکوسیستم های ساحلی» ارائه کرد که طی آن پس از تشریح چگونگی رخ دادن جزر و مد در سواحل مختلف، حاضران را به طور اجمالی با جوامع موجودات زنده در انواع سواحل آشنا ساخت و اثر تغییرات سطوح آب در نتیجه جزر و مد بر عادات زندگی آنها را بیان نمود. پس از این کارگاه به علت وزش شدید باد و گرد و خاک فراوان در محوطه سخنرانی صحرایی، برگزاری کارگاه متوقف شد و شرکت کنندگان به استراحت و صرف شام و تبادل نظر با یکدیگر در محوطه پرداختند.
در این زمان محمدرضا نوروزی و سیاوش صفاریان پور در یک اقدام ابتکاری در آشپزخانه صحرایی کمپ اقدام به آشپزی و درست کردن سوپ قارچ (با نام سوپ کیهانی) نمودند تا با فروش هر کاسه سوپ به شرکت کنندگان به قیمت پایه 30000 ریال، مبلغی برای خرید یک تلسکوپ جهت اهدا به یکی از مدارس روستاهای جزیره جمع آوری کنند که این عمل خیرخواهانه با استقبال شرکت کنندگان مواجه شد، به طوری که برخی با پرداخت هزینه ای مازاد قیمت تعیین شده برای خرید این تلسکوپ کمک کردند تا رقم حاصل از فروش به 000/700/2 ریال برسد.
در این زمان محمدرضا نوروزی و سیاوش صفاریان پور در یک اقدام ابتکاری در آشپزخانه صحرایی کمپ اقدام به آشپزی و درست کردن سوپ قارچ (با نام سوپ کیهانی) نمودند تا با فروش هر کاسه سوپ به شرکت کنندگان به قیمت پایه 30000 ریال، مبلغی برای خرید یک تلسکوپ جهت اهدا به یکی از مدارس روستاهای جزیره جمع آوری کنند که این عمل خیرخواهانه با استقبال شرکت کنندگان مواجه شد، به طوری که برخی با پرداخت هزینه ای مازاد قیمت تعیین شده برای خرید این تلسکوپ کمک کردند تا رقم حاصل از فروش به 000/700/2 ریال برسد.
در نخستین دقایق بامداد جمعه 22 بهمن شدت وزش باد کاهش یافت و کم کم امکان برگزاری کارگاه مهیا شد که نخست حامد سلیمانی راه و روش طراحی از اجرام آسمانی را با استفاده از اسلایدهای پاورپوینت به علاقه مندان آموزش داد. پس از آن حدود ساعت یک بامداد نوبت به کارگاه یک ساعته بابک امین تفرشی با موضوع «نجوم آماتوری هدف مند و علم گرا» رسید که طی این کارگاه شرکت کنندگان با حوزه های گوناگون فعالیت علمی در نجوم آماتوری آشنا شدند و در پایان پرسش های خود را مطرح نمودند. پس از این کارگاه و در حالی که آسمان کمپ صاف شده بود، مهدی زمانی به طور عملی کارگاه آموزش عکاسی نجومی را در محوطه کمپ برگزار نمود و پس از آن شرکت کنندگان به رصد با تلسکوپ 14 اینچ و دیگر ابزارها و نیز عکاسی پرداختند. همچنین با راهنمایی بابک امین تفرشی، سعید آقایی و کاظم کوکرم، تعدادی از شرکت کنندگان به رصد اجرام اعماق آسمان پرداختند.
صبح 22 بهمن زمانی بود که باید همه کمپ را ترک می کردند و لذا به جمع کردن وسایل و چادرها و نظافت کمپ پرداختند. در این زمان برای اهدای یک تلسکوپ 6 اینچ دابسونی از طرف موسسه طبیعت آسمان شب به یکی از شرکت کنندگان جشنواره، بلیط های قرعه کشی به شرکت کنندگان به مبلغ 20000 ریال فروخته شد. 85 نفر این بلیط را خریدند که قرار شد درآمد ناشی از فروش این بلیط ها نیز که به 000/700/1 ریال رسید به همراه مبلغ حاصل از فروش سوپ کیهانی، بهانه ای برای پرداخت هزینه خرید یک تلسکوپ آموزشی به منظور هدیه به یکی از مدارس روستاهای جزیره باشد.
در مراسم اختتامیه و خداحافظی که در فضایی بسیار صمیمی برگزار شد، داریوش احمدی، مدیر اجرایی جشنواره و رییس هیئت مدیره موسسه مدار 27 درجه، با ارائه گزارش کوتاهی از روند اجرای جشنواره طی سه روز گذشته، از همکاران خود در تیم دبیرخانه و مشاوران و همین طور شرکت کنندگان جشنواره به خاطر همکاری در برگزاری موفق این برنامه تشکر و آرزو نمود که باز هم فرصتی برای گرد هم آمدن این جمع فراهم شود. سپس مراسم قرعه کشی برای اهدای تلسکوپ با مدیریت سیاوش صفاریان پور برگزار شد. به این ترتیب که ابتدا 10 قرعه از صندوق بیرون آورده شد و یک به یک قرعه ها حذف شدند تا اینکه نوبت به قرعه آخر رسید تا نسیم بهروش در میان تشویق و شادمانی حاضران در اختتامیه، تلسکوپ 6 اینچ دابسونی را به خانه ببرد.
صبح 22 بهمن زمانی بود که باید همه کمپ را ترک می کردند و لذا به جمع کردن وسایل و چادرها و نظافت کمپ پرداختند. در این زمان برای اهدای یک تلسکوپ 6 اینچ دابسونی از طرف موسسه طبیعت آسمان شب به یکی از شرکت کنندگان جشنواره، بلیط های قرعه کشی به شرکت کنندگان به مبلغ 20000 ریال فروخته شد. 85 نفر این بلیط را خریدند که قرار شد درآمد ناشی از فروش این بلیط ها نیز که به 000/700/1 ریال رسید به همراه مبلغ حاصل از فروش سوپ کیهانی، بهانه ای برای پرداخت هزینه خرید یک تلسکوپ آموزشی به منظور هدیه به یکی از مدارس روستاهای جزیره باشد.
در مراسم اختتامیه و خداحافظی که در فضایی بسیار صمیمی برگزار شد، داریوش احمدی، مدیر اجرایی جشنواره و رییس هیئت مدیره موسسه مدار 27 درجه، با ارائه گزارش کوتاهی از روند اجرای جشنواره طی سه روز گذشته، از همکاران خود در تیم دبیرخانه و مشاوران و همین طور شرکت کنندگان جشنواره به خاطر همکاری در برگزاری موفق این برنامه تشکر و آرزو نمود که باز هم فرصتی برای گرد هم آمدن این جمع فراهم شود. سپس مراسم قرعه کشی برای اهدای تلسکوپ با مدیریت سیاوش صفاریان پور برگزار شد. به این ترتیب که ابتدا 10 قرعه از صندوق بیرون آورده شد و یک به یک قرعه ها حذف شدند تا اینکه نوبت به قرعه آخر رسید تا نسیم بهروش در میان تشویق و شادمانی حاضران در اختتامیه، تلسکوپ 6 اینچ دابسونی را به خانه ببرد.
در پایان شرکت کنندگان در صحت و سلامت کمپ جشنواره را ترک کردند و عازم شهر و دیار خود شدند.
حامیانی که موسسه مدار 27 درجه را در برگزاری نخستین جشنواره نجوم قشم یاری دادند عبارت بودند از: سازمان منطقه آزاد قشم، مرکز بین المللی رشد قشم، اداره ژئوپارک قشم، دفتر خدمات توریستی جزیره رنگین کمان، موسسه طبیعت آسمان شب و سازمان بنادر و دریانوردی استان هرمزگان.
ماهنامه نجوم، برنامه رادیویی روی موج نجوم و پایگاه اینترنتی آسمان شب ایران نیز حامیان اطلاع رسانی جشنواره بودند.
نخستین جشنواره نجوم قشم آغازی بود برای برگزاری بین المللی این جشنواره در سال های آینده تا جامعه نجوم ایران با استفاده از فرصت های منحصر به فرد گردشگری در منطقه آزاد قشم، به تبادل تجربیات در سطح بین المللی با منجمان آماتور و حرفه ای کشورهای دیگر بپردازند.
حامیانی که موسسه مدار 27 درجه را در برگزاری نخستین جشنواره نجوم قشم یاری دادند عبارت بودند از: سازمان منطقه آزاد قشم، مرکز بین المللی رشد قشم، اداره ژئوپارک قشم، دفتر خدمات توریستی جزیره رنگین کمان، موسسه طبیعت آسمان شب و سازمان بنادر و دریانوردی استان هرمزگان.
ماهنامه نجوم، برنامه رادیویی روی موج نجوم و پایگاه اینترنتی آسمان شب ایران نیز حامیان اطلاع رسانی جشنواره بودند.
نخستین جشنواره نجوم قشم آغازی بود برای برگزاری بین المللی این جشنواره در سال های آینده تا جامعه نجوم ایران با استفاده از فرصت های منحصر به فرد گردشگری در منطقه آزاد قشم، به تبادل تجربیات در سطح بین المللی با منجمان آماتور و حرفه ای کشورهای دیگر بپردازند.
وب سایت رسمی جشنواره : www.qeshmstarfest.ir
