آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، کارنامه دریافت کنید! به دوستان خود بپیوندید
 خورشیدگرفتگی جزئی در سال 1384 - عکس از خسرو جعفری زادهجمعه یازدهم مردادماه شمال کانادا، قطب شمال، روسیه، مغولستان و چین شاهد گرفت کامل خورشید خواهند بود. ایران نیز از این گرفت بی بهره نمی ماند و تمامی مناطق ایران خورشیدگرفتگی 11 مرداد را به صورت جزئی رصد خواهند کرد. ادامه خبر را مشاهده کنید. ( به روز شده در 9 مردادماه )
مردادماه همیشه یاد و خاطره زیباترین لحظه زندگی را برایم زنده می کند. خورشیدگرفتگی 20 مرداد 1378، در این روز خورشید تابان برای مدت 2 دقیقه و 23 ثانیه در شهر نهاوند و رستای برزول در پشت ماه پنهان شد. باز هم مردادماه و دو گرفت زیبا، خورشیدگرفتگی 11 مردادماه و ماه گرفتگی 27 مردادماه را به همراه خواهد داشت.
 
خورشیدگرفتگی کامل و تاج خورشید 
 
مشخصات خورشیدگرفتگی 11 مرداد 1387
مردادماه سال 1387 دو رویداد بسیار زیبا به وقوع خواهد پیوست، خورشد گرفتگی 11 مردادماه و ماه گرفتگی 27 مردادماه. هر کدام از این رویدادها چه به صورت کلی و یا جزئی از جذابیت بسیار بالایی برخورداد است. در ظهر روز جمعه 11 مردادماه 1387 شمال کانادا، روسیه، مغولستان و چین شاهد خورشید گرفتگی به صورت کلی خواهند بود و در کشور ایران نیز این گرفت به صورت جزئی قابل رویت است. این خورشید گرفتگی جزو دروه ساروسی 126 و دارای قدر گرفت 1.03 خواهد بود. بیشترین زمان گرفت در منطقه ای با عرض جغرافیایی 65 درجه و 35 دقیقه شمالی و 72 درجه و 16 دقیقه شرقی ( +UT ) روی خواهد داد، که در این مکان قطر سایه ماه بر روی زمین 236.9 کیلومتر و مدت گرفت 2 دقیقه و 27.2 ثانیه است.
 
مسیر خورشیدگرفتگی 11 مردادماه 1387
 
صبح روز اول آگوست 2008 برابر با 11 مردادماه 1387 سایه ماه ساعت 9 و 22 دقیقه و 27 ثانیه به وقت جهانی ( UT ) از شمال قاره آمریکا و منطقه ای به نام جزیره ویکتوریا حرکت خود را آغاز می کند. در این مکان قطر سیاه ماه بر روی زمین در حدود 212 کیلومتر و بیشترین زمان گرفت 1 دقیقه و 32.6 ثانیه است. سایه ماه با سرعتی بسیار بالا و نزدیک به 7000 کیلومتر مسیر خود را ادامه خواهد داد و در ساعت 9 و 36 دقیقه و 36 ثانیه به مختصات جغرافیایی  83 درجه و 36 دقیقه شمالی خواهد رسید. مکانی که گفته شد نزدیکترین فاصله را تا قطب شمال برای مسیر این گرفت خواهد بود و خورشید برای مدت 2 دقیقه و 11.6 ثانیه در پشت ماه پنهان خواهد شد.
 
لحظه برخورد سایه ماه با زمین در شمال کشور کانادا
 
سایه در ادامه مسیر وارد دریای معروف برنت می شود و سپس به سوی کشور پهناور روسیه خواهد شتافت. اولین منطقه ای که در روسیه میزبان گرفت کامل است، شهر Yar Sale نام دارد. در این مکان سایه ماه در ساعت 10 و 17 دقیقه و 12 ثانیه برای این مردم خورشیدگرفتگی کاملی را به ارمغان خواهد آورد. پس از آن خورشید به سومین شهر بزرگ و  پرجمعیت روسیه یعنی نووسیبریک خواهد رسید. مکانی که از نظر موقعیت آب و هوایی و اجتماعی و رصدی بسیار جالب توجه است. ساعت 9 و 41 دقیقه و 9 ثانیه مردم این شهر شاهد شروع گرفتگی به صورت جزئی هستند و سپس ساعت 10 و 43 دقیقه و 49 ثانیه گرفت کامل پس از رویداد بسیاز زیبای حلقه الماس و دانه های بیلی آغاز خواهد شد. گرفت خورشید در ساعت 10 و 46 دقیقه و 9 ثانیه پایان خواهد یافت و سایه ماه در ساعت 11 و 44 دقیقه و 55 ثانیه این شهر را به طور کامل ترک خواهد کرد. پس از این مکان سایه وارد کشور مغولستان و آخرین کشور میزبان این گرفت بسیار زیبا، یعنی چین خواهد بود. سایه ی خورشید پس از طی هزاران کیلومتر در ساعت 11 و 20 دقیقه و 29 ثانیه به شهر نانیانگ خواهد رسید و در این شهر شاهد گفت کلی به مدت 48.5 ثانیه خواهند بود. در این منطقه قطر سایه 208 کیلومتر رسیده است و آخرین شهری که این گرفت را خواهد دید نامش لوهو در عرض جغرافیایی 33º 33' 31" N و طول جغرافیایی 113º  59' 47" E خواهد بود. در این مکان برای مدت 29.9 ثانیه خواهد گرفت و زمان شروع گفت کامل 11 و 18 دقیقه و 54 ثانیه است. پس از آن سایه ماه از زمین رخت بر می کند و تا گرفت بعدی که در سال 2009  به زمین باز نخواهد گشت.

وضعیت خورشیدگرفتگی در ایران
ایران کشوری است که تنها از گرفت جزئی بهره مند می شود. کشور ایران تا روز 30 اسفند 1412 شاهد ورود سایه کامل ماه بر روی خاکش نخواهد بود. در روز 11 مرداد 1387 اولین منطقه ای که گرفت را خواهد دید روستای بورآلان در مرز ایران و کشور آذربایجان است. پس از این روستا شهر ماکو در ساعت 14 و 18 دقیقه و 30 گرفت جزئی آغاز خواهد شد. در این شهر ارتفاع خورشید از افق جنوب غربی 66 درجه است. این گرفت در ساعت 15 و 16 دقیقه و 50 ثانیه به بیشترین حد گرفت یعنی 32 درصد ( در شهر ماکو ) خواهد رسید و گرفت جزئی در ساعت 16 و 11 دقیقه و 36 ثانیه پایان خواهد یافت.
 
خورشیدگرفتگی 28 اسفند 1384 - عکس از خسرو جعفری زاده
خورشیدگرفتگی 28 اسفند 1384 - عکس از خسرو جعفری زاده
 
بیشترین درصد گرفت در کشور ایران در منطقه شمال شرقی روی خواهد داد. شهر سرخس در مرز ایران و ترکمنستان شاهد گرفتی با 53.4 درصد خواهد بود. خورشیدگرفتگی جزئی ساعت 14 و 35 دقیقه و 55 ثانیه در شهر سرخس آغاز خواهد شد و در این زمان خورشید در ارتفاع 567 درجه ای از افق قرار دارد. بهترین زمان برای رصدِ بیشترین درصد گرفت ساعت 15 و 49 دقیقه و 31 ثانیه است. در این زمان 53.4 درصد خورشید در پشت ماه پنهان شده است و خورشید در ارتفاع 44 درجه ای از افق جنوب غربی قرار دارد. خورشیدگرفتگی جزئی در ساعت 16 و 38 دقیقه و 10 ثانیه در سرخس به پایان خواهد رسید. شهرهای مشهد و چناران، قوچان، بجنورد و اسفراین در مسیرگرفت 50 درصد الی 53 درصد قرار دارند. دیگر مناطق ایران نیز از گرفت جزئی بهره مند هستند که در شکل پایین درصد گرفت و زمان آغاز گرفت برای هر شهر را مشاهده خواهید نمود. 
 
مسیر خورشیدگرفتگی 11 مردادماه در کشور ایران
« در این نقشه درصد بیشترین حد گرفت و زمان آغاز گرفت برای شما علاقه مندان تهیه شده است »
 
 

خورشید‌گرفتگی 11 مرداد 1387 در مراكز استان‌های ایران

شماره

نام مركز استان

آغاز گرفت جزئی

ارتفاع خورشید

وسط گرفت

ارتفاع خورشید

پایان گرفت جزئی

ارتفاع خورشید

قدر گرفتگی

1

اراك

14:38:55

66

15:34:25

55

16:26:05

45

30.5 %

2

اردبیل

14:24:08

66

14:24:02

57

16:19:54

47

36.3 %

3

ارومیه

14:25:07

68

15:21:26

60

16:14:17

50

29.7 %

4

اصفهان

14:44:19

64

15:39:31

53

16:30:45

43

31.0 %

5

اهواز

14:49:25

66

15:39:09

56

16:25:41

41

23.3 %

6

ایلام

14:40:18

68

15:31:30

59

16:19:31

49

24.0 %

7

بوشهر

14:58:19

63

15:56:22

53

16:31:16

43

22.4 %

8

بجنورد

14:31:35

60

15:35:04

48

16:33:30

37

49.1 %

9

بندر‌عباس

15:03:53

58

15:54:59

47

16:42:19

36

28.4 %

10

بیرجند

14:45:47

58

15:45:56

46

16:41:10

34

43.9 %

11

تبریز

14:23:45

67

15:21:55

58

16:16:24

49

32.7 %

12

تهران

14:34:01

64

15:33:01

54

16:27:45

43

36.4 %

13

خرم‌آباد

14:40:52

67

15:34:06

57

16:23:48

47

27.0 %

14

رشت

14:27:59

65

15:27:38

45

16:53:08

45

36.5 %

15

زاهدن

14:56:28

55

15:53:49

43

16:46:29

31

40.4 %

16

زنجان

14:29:30

66

15:27:35

57

16:21:44

46

33.5 %

17

ساری

14:31:53

52

14:32:51

52

16:29:16

41

40.7 %

18

سمنان

14:35:13

63

15:35:18

52

16:30:52

41

39.4 %

19

سنندج

14:33:51

67

15:28:38

58

16:19:52

48

28.4 %

20

شهركرد

14:45:29

65

15:39:24

54

16:29:33

44

29.0 %

21

شیراز

15:55:28

62

15:46:46

52

16:34:28

41

26.7 %

22

قزوین

14:31:27

65

15:30:11

55

16:24:47

45

35.2 %

23

قم

14:37:14

65

15:34:35

54

16:27:49

44

33.6 %

24

كرمان

14:53:17

59

15:49:27

47

16:41:13

36

35.7 %

25

كرمانشاه

14:37:39

67

15:30:50

58

16:20:37

77

26.5 %

26

گرگان

14:31:46

62

15:33:40

51

16:30:50

40

43.4 %

27

مشهد

14:36:09

58

15:39:20

46

16:37:22

34

50.5 %

28

همدان

14:36:05

66

15:31:32

57

16:23:16

46

29.9 %

29

یاسوج

14:51:02

64

15:43:30

53

16:32:17

42

27.7 %

30

یزد

14:47:30

62

15:43:52

50

16:35:59

39

34.2 %

 
 « جدول گرفت  از علی ابراهیمی»
 
رصد خورشیدگرفتگی و ابزار مناسب
همیشه در زمان وقوع خورشیدگرفتگی شاهد برگزاری میزگردها و برنامه های مختلفی هستیم که هر یک به نوعی رصد خورشیدگرفتگی را کاری بسیار اشتباه جلوه می دهند. اما برای انجام هر کاری راهی است که می توان از آن بهترین استفاده را برد.
اگر شما بدون استفاده از عینک برای مدتی به خورشید نگاهی بیندازد، چشمتان آسب بسیار جدی خواهد دید. این موضوع نشان می دهد که رصد خورشید در هر زمان و بدون استفاده از ابزار مناسب کاری خطرناکی است، نه فقط در زمان گرفت خورشید. درخشندگی خورید در آسمان بسیار بالا است، به طوری که قدر آن 27- و پرنورترین جرم آسمانی به شمار می آید ( ! ). در ادامه، روشهای رصد خورشیدگرفتگی را مشاهده خوهید نمود.

یکی از روشهای بسیار ساده در رصد خورشید گرفتگی استفاده از اتاق تاریک است. در این روش شما با ساخت مکعب مستطیل به اندازه ای که سرتان در یکی از ظلع های آن قرار گیرد، اتاقی تاریک را برای رصد آسان خورشید گرفتگی فرآهم می کنید. در این روش در یکی از ظلع های مکعب مستطیل سوراخی به اندازه چند میلیمتر درست کنید. در آن طرف می توانید تصویر قرص خورشید را مشاهده نمایید.
 

 
اگر از ابزار کوچک مانند دوربین های دوچشمی یا تک چشمی استفاده می کنید و فیلتر مایلار   تهیه نکره اید، می بایست به روش زیر تصویر خورشید را بر روی یک صفحه سفید بیندازید. البته بازهم تأکید می کنیم که از پشت چشمی دوربین دوچشمی یا تلسکوپ تک چشمی به هیچ وجه به خورشید نگاه نکنید.
 
رصد خورشید به وسیله ابزار رصدی کوچک
روش دیگر برای رصد خورشید توسط تلسکوپ صورت می گیرد. در این روش از فیلتری به نام مایلار می بایست استفاده کرد. این نوع فیلتر 99.9 درصد خور خورشید را بازتاب می دهند و 0.1 درصد آن از فیلتر خواهد گذشت و این مقدار اندک از نور خورشید برای رصد آن کافی است. در این روش بستگی به نوع تلسکوپ شما دارد. اگر تلسکوپ شما از نوع شکستی است، می بایست فیلتر را به اندازه کافی بریده شود و در جلوی عدسی اولیه یا شیئی قرار دهید. البته  فیلتر را به صورت کامل و محکم به عدسی بچسبانید.
 
روش قرار دادن فیلتر در جلوی تلسکوپ شکستی
روش قرار دادن فیلتر در جلوی تلسکوپ شکستی
 
 
اگر از تلسکوپ بازتابی استفاده می کنید نیز فیلتر را در جلوی تلسکوپ قرار دهید. برخی از تلسکوپها دارای درپوشی هستند که در آن یک سوراخ، که اندازه تقریبی 1/8 قطر آینه است قرار دارد. فیلتر را در پشت آن نصب کنید و درپوش را بر روی تلسکوپ قرار دهید. در این روش هیچ آسیبی به چشم شما نخواهد رسید. البته باید مراقب باشید که فیلتر در اثر خراش یا جسم نوک تیز آسیبی نبیند. به هیچ وجه از تلسکوپی که بر روی درپوشی آن فیلتر نصب نیست، برای رصد خورشید استفاده نکنید.
 
 روش قرار دادن فیلتر در جلوی تلسکوپ بازتابی
 
 روش قرار دادن فیلتر در جلوی تلسکوپ بازتابی
 
 
در پایان برای شما رصد خورشیدگرفتگی بسیار خوبی آرزومندم و امیدواریم که آسمانتان بدون ابر باشد. گزارش های خود را نیز می توانید به آدرس ایمیل این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید ارسال نمایید. در صورت نیاز می توانید با شماره 09169110029 جهت پاسخ به سوالات خود نیز بهره ببرید.
 
نویسنده و محاسبه گر : خسرو جعفری زاده ( مدیر وب سایت آسمان شب ایران )
 

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد
  • شب سکوت کویر

    عکاس : طاها قوچکانلو   زیباترین شب ها، شب های کویر است. شب هایی که آسمان پر از ستاره است. سکوت و خلوت کویر باعث می شود

    ...
  • شب یلدا و انقلاب زمستانی

    عکاس :مریم واعظی   ایرانیان شب یلدا را مانند نوروز با یک اتفاق نجومی جشن می گیرند. شب یلدا مصادف با رویدادی به نام

    ...