دکتر سعدالله نصیری قیداری در گفت‌وگو با خبرنگار علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) با بیان این كه مكان یابی رصد خانه ملی ایران از حدود هفت سال پیش آغاز شده است، گفت: با همكاری حدود 40 نفر از دانشجویان و دانش‌آموختگان كارشناسی ارشد و دكتری، پس از انجام مطالعات هواشناسی بر روی 33 منطقه كشور، نهایتا چهار محل مناسب در منطقه كاشان، قم، بیرجند و كرمان به لحاظ پوشش ابری، باد و زلزله شناسی انتخاب شد.وی اظهار داشت: سپس با ابزارهای تخصصی تشخیص كیفیت شرایط رصدی كه تمامی آنها توسط متخصصان داخلی ساخته شده است، وضعیت جویی در آن مناطق مورد بررسی قرار گرفت و سپس در مناسب‌ترین بلندی‌ها در كرمان ارتفاعات سرور، در كاشان ارتفاعات كلاه‌برفی، در قم، ارتفاعات دینوا و در بیرجند ارتفاعات مزاركاهی یك گروه برای اندازه‌گیریهای بعدی مستقر شدند.
دكتر نصیری ادامه داد: این گروه‌ها در شرایطی دشوار در مناطق دور افتاده، روز و شب‌هایی كه آسمان صاف بوده به ثبت داده‌های كیفیت جو پرداختند.
وی تصریح كرد: نتایج این بررسی‌ها منجر به این شد كه پس از 11 ماه مطالعه منطقه بیرجند و پس از چهار ماه مطالعات بیشتر منطقه كرمان نیز حذف شدند. در نهایت تاكنون بین منطقه كاشان و قم این مطالعات ادامه داشته است و در حال حاضر اندازه‌گیری پارامتر روشنایی آسمان، مقدار آب قابل بارش در ستون جو و آلودگی نوری را برای این دو منطقه صورت می‌گیرد.
مسوول كمیته مكان یابی رصدخانه ملی ایران خاطرنشان كرد: با توجه به نزدیكی پارامتر دید این دو محل، نهایتا با اندازه‌گیری این پارامترها می‌توان مكان نهایی را مشخص كرد كه امیدواریم تا پایان ماه جاری به اتمام برسد.
وی با اشاره به اهمیت پارامتر دید گفت: پارامتر دید در منطقه بیرجند و كرمان قابل مقایسه با دو محل دیگر نبود به طوری كه پارامتر دید قم و كاشان كمتر از یك بودند.
دكتر نصیری درباره آلودگی نوری توضیح داد: نوری كه مردم در شهرها و روستاها مانند نور منازل و خودروها ایجاد می‌كنند، آلودگی نوری محسوب می‌شود ، زیرا هر چه مكان رصدخانه تاریك‌تر باشد، بهتر است، اما با توجه به این كه نمی‌توان به مكان دور دست مانند كویر به علت مناسب نبودن پارامتر دید رفت، اگر بتوان حداقل 50 تا 60 كیلومتری از شهر فاصله داشت، معمولا آلودگی نور قابل صرفنظر است.
مسوول كمیته مكانیابی رصدخانه ملی ایران با بیان این كه شورای راهبردی رصدخانه ایران شامل چهار كمیته مكانیابی، آموزشی، فنی و علمی است، تصریح كرد: در تلاش بودیم تا مكانیابی نهایی و كلنگ زنی رصدخانه ملی ایران در هفته دولت صورت گیرد، اما به علت این كه در مكان نهایی در بسیاری از پارامترها نزدیك به هم بودند، نمی‌توانستیم یكی از آن دو جا را با عجله انتخاب كرد.
به گزارش ایسنا، در تعیین محل مناسب برای استقرار رصدخانه باید پارامترهای متعددی از جمله عوارض زمین شناختی مانند وجود گسل‌ها و معادن، جریانهای باد و اختلاف فشار، آلودگی نوری و پایداری جو را منظور كرد؛ از این رو داده‌های كیفیت جو برای طراحی فنی تلسكوپ و بهره‌برداری بهینه از رصدخانه ضروری است.
داشتن آسمان صاف هم موهبتی است! مثلا برخورداری كشور شیلی از آسمان بسیار صاف باعث شد كه كشورهای اروپایی در چارچوب سازمان رصدخانه جنوب اروپا از دهه 70 میلادی به بعد میلیاردها دلار برای ساختن رصدخانه در این كشور سرمایه‌گذاری و درآمد ارزی هنگفتی نصیب آن كنند.
نكته مهم این است كه با پایان گرفتن برنامه هشت ساله مكانیابی رصدخانه كه چهار سال آن هم با تحقیقات میدانی و داده‌گیریهای محیطی همراه بوده، كشور ما به فن‌آوری و دانش پیشرفته مكانیابی دست یافته است و از این رو می‌تواند این دانسته‌ها و مهارت‌ها را به كشورهای دیگر منتقل كند.
دكتر نصیری ادامه داد: این گروه‌ها در شرایطی دشوار در مناطق دور افتاده، روز و شب‌هایی كه آسمان صاف بوده به ثبت داده‌های كیفیت جو پرداختند.
مسوول كمیته مكان یابی رصدخانه ملی ایران خاطرنشان كرد: با توجه به نزدیكی پارامتر دید این دو محل، نهایتا با اندازه‌گیری این پارامترها می‌توان مكان نهایی را مشخص كرد كه امیدواریم تا پایان ماه جاری به اتمام برسد.
وی با اشاره به اهمیت پارامتر دید گفت: پارامتر دید در منطقه بیرجند و كرمان قابل مقایسه با دو محل دیگر نبود به طوری كه پارامتر دید قم و كاشان كمتر از یك بودند.
دكتر نصیری درباره آلودگی نوری توضیح داد: نوری كه مردم در شهرها و روستاها مانند نور منازل و خودروها ایجاد می‌كنند، آلودگی نوری محسوب می‌شود ، زیرا هر چه مكان رصدخانه تاریك‌تر باشد، بهتر است، اما با توجه به این كه نمی‌توان به مكان دور دست مانند كویر به علت مناسب نبودن پارامتر دید رفت، اگر بتوان حداقل 50 تا 60 كیلومتری از شهر فاصله داشت، معمولا آلودگی نور قابل صرفنظر است.
مسوول كمیته مكانیابی رصدخانه ملی ایران با بیان این كه شورای راهبردی رصدخانه ایران شامل چهار كمیته مكانیابی، آموزشی، فنی و علمی است، تصریح كرد: در تلاش بودیم تا مكانیابی نهایی و كلنگ زنی رصدخانه ملی ایران در هفته دولت صورت گیرد، اما به علت این كه در مكان نهایی در بسیاری از پارامترها نزدیك به هم بودند، نمی‌توانستیم یكی از آن دو جا را با عجله انتخاب كرد.
به گزارش ایسنا، در تعیین محل مناسب برای استقرار رصدخانه باید پارامترهای متعددی از جمله عوارض زمین شناختی مانند وجود گسل‌ها و معادن، جریانهای باد و اختلاف فشار، آلودگی نوری و پایداری جو را منظور كرد؛ از این رو داده‌های كیفیت جو برای طراحی فنی تلسكوپ و بهره‌برداری بهینه از رصدخانه ضروری است.
داشتن آسمان صاف هم موهبتی است! مثلا برخورداری كشور شیلی از آسمان بسیار صاف باعث شد كه كشورهای اروپایی در چارچوب سازمان رصدخانه جنوب اروپا از دهه 70 میلادی به بعد میلیاردها دلار برای ساختن رصدخانه در این كشور سرمایه‌گذاری و درآمد ارزی هنگفتی نصیب آن كنند.
نكته مهم این است كه با پایان گرفتن برنامه هشت ساله مكانیابی رصدخانه كه چهار سال آن هم با تحقیقات میدانی و داده‌گیریهای محیطی همراه بوده، كشور ما به فن‌آوری و دانش پیشرفته مكانیابی دست یافته است و از این رو می‌تواند این دانسته‌ها و مهارت‌ها را به كشورهای دیگر منتقل كند.
