آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، کارنامه دریافت کنید! به دوستان خود بپیوندید

http://tbn4-beta.google.com/images?q=tbn:0RMBaqoDWVEiKM:http://www.scitech.ac.uk/resources/image/millplan.jpg ستاره شناسان با استفاده از یک تکنیک جدید با اضافه کردن یک طیف نگار نزدیک به طیف مادون قرمز به تلسکوپ بسیار بزرگ ESO توانستندبه بررسی جزئیات شکل گیری دیسک های سیاره ای در اطراف ستاره های مشابه خورشید بپردازند و  حرکت و توزیع گاز را در بخش های درونی این دیسک ها به روشنی آشکار کنند  . ستاره شناسان از یک تکنیک معروف بنام تصویر برداری ستاره متریک طیفی  به منظور مشاهده ی نواحی درونی دیسک هایی که در آنها ممکن است سیارات مشابه زمین شکل بگیرند، بهره گرفتند.

آنها علاوه بر اینکه توانستند فاصله های بکوچکی یک دهم فاصله ی زمین تا خورشید را اندازه گیری کنند ، سرعت گاز را نیز در یک زمان اندازه گیری کردند. Klaus Pontoppidan   –سرپرست این بررسی – در این باره گفت :" این موضوع مانند این می ماند که ما در زمان  به 4.5 بیلیون سال پیش سفر کرده ایم تا  چگونگی شکل گیری سیارات مشابه منظومه ی شمسی مان را مشاهده کنیم."

Pontoppidan و همکارانش سه ستاره ی جوان مشابه با خورشید ما را بررسی کرده اند که هر کدام از آنها توسط یک دیسک از گاز وغبار که ممکن است سیارات در آن تشکیل شوند ، احاطه شده اند . این سه دیسک تنها چند میلیون سال سن دارند و مشخص شده است که در آنها شکاف ها و سوراخ هایی وجود دارد که ممکن است بر اثر حذف گردو غبار و تشکیل سیاره ایجاد شده باشند . این دیسک ها تفاوت بسیاری با یکدیگر دارند و در نتیجه سیارات متفاوتی را در منظومه خورشیدی  ایجاد خواهند کرد. Pontoppidan گفت : " مطمئنا طبیعت تمایل ندارد  خودش را تکرار کند "

در مدار  یکی از این ستاره ها که   SR 21نام دارد ، یک سیاره ی عظیم و بسیار سنگین در حال گردش است که در کمتر از 3.5 برابر فاصله ی میان زمین و خورشید یک شکاف ایجاد کرده است. در حالی که برای دومین ستاره  یعنی HD 135344B ،ممکن است یک سیاره بتواند در 10 تا 20 برابر فاصله ی زمین تا خورشید  بدور ستاره گردش کند .

 

http://www.universetoday.com/wp-content/uploads/2008/09/planet-forming-disc-580x432.jpg

 

مشاهدات دیسک اطراف ستاره ی سوم با نام   TW Hydrae وجود یک یا دو سیاره را در اطراف آن نشان می دهد.

نتایج جدید نه تنها تایید کرد ه است که در شکاف های گردو غبار ، گاز  وجود دارد بلکه همچنین ستاره شناسان را قادر ساخته است تا  چگونگی توزیع گاز را  در دیسک و چگونگی جهت گیری دیسک را اندازه گیری کنند. در نواحی که در آنجا گردو غبار پاک شده است ، گاز های ملکولی هنوز به وفور یافت می شوند. این موضوع می تواند  بدین معنی باشد که گرد و غبار برای تشکیل جنین یک سیاره، در یک نقطه متراکم شده باشند  و یا اینکه یک سیاره پیش از این شکل گرفته است و در مراحل پاک سازی گاز در دیسک می باشد.

CRIRES ، طیف نگار نزدیک اضافه شده  به تلسکوپ بسیار بزرگ ESO ، از میان یک واحد اپتیکی تطبیقی در تلسکوپ تغذیه می شود که در آن تاثیرات جوی تصحیح می شوند و بنابراین دستگاه می تواند یک شکاف باریک را با یک پراکندگی طیفی بالا مشخص کند : پهنای این شکاف 0.2  arcsecond و وضوح طیفی آن 100000 است. با استفاده از طیف نگار ستاره ای وضوح فضایی بهتر از یک میلی  arcsecond بدست می آید.

Alain Smette از اعضای تیم از ESO گفت : ترکیب منحصر به فرد دستگاه و استفاده از نورشناسی تطبیقی به ستاره شناسان اجازه می دهد تا مشاهدات خود را بوسیله ی این تکنیک در به آسانی به انجام برسانند : هم اکنون در نتیجه تصوریبرداری ستاره ستاره متریک طیفی با CRIRES می تواند بطورمعمول انجام شود"

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد
  • شب سکوت کویر

    عکاس : طاها قوچکانلو   زیباترین شب ها، شب های کویر است. شب هایی که آسمان پر از ستاره است. سکوت و خلوت کویر باعث می شود

    ...
  • شب یلدا و انقلاب زمستانی

    عکاس :مریم واعظی   ایرانیان شب یلدا را مانند نوروز با یک اتفاق نجومی جشن می گیرند. شب یلدا مصادف با رویدادی به نام

    ...