رییس پژوهشكده ذرات و شتابگرهای پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، پروژه بزرگ LHC را كه روز چهارشنبه در مجموعه آزمایشگاهی سرن افتتاح شد، بزرگترین پروژه تحقیقاتی جهان خواند و با اشاره به مشاركت چندین ساله ایران در این پروژه، حمایت بیشتر مسوولان را برای گسترش همكاری محققان ایرانی و كسب جایگاهی در خور كشورمان در این پروژه علمی بین‌المللی خواستار شد.
دكتر حسام‌الدین ارفعی روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار «پژوهشی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) خاطر نشان كرد: پروژه شتابگر عظیم LHC كه از سال 1995 زیرنظر مركز تحقیقات هسته‌یی اروپا (سرن) آغاز شده و با همكاری محققانی از ده‌ها كشور جهان از جمله ایران امروز شاهد راه‌اندازی و شروع آزمایش‌های آن هستیم، با هدف افزایش دانش بشر نسبت به طبیعت طراحی شده و از لحاظ عمق و حجم اطلاعات و فعالیتهای علمی مطمئنا از پروژه‌های فضایی نیز كه تاكنون از بزرگترین طرح‌های علمی بشر بوده‌اند، بزرگ تر است. این پروژه شامل یك مجموعه شتاب دهنده عظیم است كه در حاشیه شهر ژنو در مرز مشترك سوئیس و فرانسه به صورت تونلی به قطر 9 كیلومتر و محیط 27 كیلومتر در عمق بیش از 100 متری زیر زمین احداث شده است.
وی تصریح كرد: در این تونل پروتون‌های گسیل شده از دو منبع پرتو پر انرژی پروتونی كه طی چند مرحله شتابدهی به انرژی 7 Tev رسیده‌اند برخورد كرده و با آشكار سازی و مطالعه ذرات پراكنده شده، ذرات بنیادی تشكیل دهنده مواد و چگونگی اندركنشی آنها بررسی می‌شود.
ارفعی خاطر نشان كرد: در ادامه این پروژه از چند سال دیگر علاوه بر پروتون‌ها هسته سرب و طلا نیز در این شتابگر استفاده خواهد شد كه اطلاعات بسیار بیشتری را در خصوص ذرات بنیادی در اختیار دانشمندان قرار می‌دهند.
به گفته وی هدف عمده علمی پروژه LHC بررسی وجود ذره‌ای موسوم به «هیگز» است كه دستیابی به این ذره نقش مهمی در پیشبرد نظریات فیزیك ذرات دارد.
رییس پژوهشكده ذرات و شتابگرهای پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، خاطر نشان كرد: بیشتر فیزیكدانان ذرات معتقدند چنین ذره‌ای كه آن را پایه توضیح جرم ذرات می دانند وجود دارد؛ لذا مشاهده یا عدم مشاهده این ذره در آزمایشگاه‌های LHC می‌تواند نظریه‌های دانشمندان در این خصوص را تایید كرده یا آنها را به جهت دیگری سوق دهد.
وی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا درباره مخاطرات احتمالی راه‌اندازی شتابگر عظیم LHC خصوصا نگرانیهایی كه درباره تشكیل سیاه چاله در آن مطرح می‌شود، گفت: چنین نگرانیهایی كاملا بی مورد است؛ البته احتمال ایجاد سیاه‌چاله‌هایی كوچك در جریان كار شتابگر وجود دارد، ولی این سیاه چاله‌ها اولا بسیار كوچك هستند و ثانیا با سرعتی فوق‌العاده متلاشی می‌شوند.
دكتر ارفعی، تصریح كرد: در پروژه LHC چهار آزمایش بزرگ با آشكار سازهای فراوانی طراحی شده كه در چهار محل تلاقی دو پرتو پروتونی قرار گرفته‌اند، این آزمایش‌ها شامل LHCB,ALICE,CMS,ATLAS است كه همكاری‌های محققان ایرانی در این پروژه كه از حدود سال 2001 آغاز شده مربوط به آزمایش CMS است.
وی خاطر نشان كرد: ایران علاوه بر چند دانشجویی كه برای آموزش و همكاری در پروژه به سرن (مركز تحقیقات هسته‌ای اروپا) اعزام كرده مسوولیت ساخت بخشی مكانیكی از آزمایش CMS با عنوان میز نگهدارنده آشكار ساز HF و محفظه استوانه‌یی پوشاننده آن را بر عهده داشته كه این طرح چند سال پیش با نظارت مهندسان ناظر سرن و انتقال دانش فنی مربوطه با موفقیت در داخل كشور انجام و قطعه مربوطه به سرن فرستاده شده است.
رییس پژوهشكده ذرات و شتابگرهای پژوهشگاه دانش‌های بنیادی در عین حال سهم ایران در این پروژه را با توجه به جایگاه در خور كشورمان و حتی در مقایسه با برخی كشورهای منطقه اندك خواند و به ایسنا گفت: همكاری با سرن می‌تواند ضمن ارتقای جایگاه و اعتبار علمی كشور، تجارب، آموزه‌ها و دستاوردهای علمی، مدیریتی و تكنولوژیك فراوانی برای كشور داشته باشد و محققان كشور ما هم از ظرفیت بالایی برای مشاركت در این پروژه برخوردارند؛ با این حال به دلیل مسائل مالی و عدم تخصیص اعتبارات لازم همكاری ما با این پروژه بسیار محدوده شده شده است به طوری كه كشورهایی مثل تركیه و پاكستان در همسایگی ما سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری بسیار بیشتری از این پروژه عظیم بین‌المللی دارند.
وی گفت: اگر مسوولان امر بودجه كافی را به همكاری‌های ایران در این پروژه علمی اختصاص دهند می‌توانیم تعداد دانشجویان و محققان ایرانی اعزامی به سرن را كه در حال حاضر انگشت‌شمار هستند افزایش دهیم و تعهدات خود را در زمینه ساخت بخشی از آشكارسازهای پیشرفته شتابگر عظیم سرن كه می‌تواند بستری برای انتقال دانش و فن‌آوری‌های پیشرفته به كشور باشد عملی كنیم.
دكتر حسام‌الدین ارفعی روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار «پژوهشی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) خاطر نشان كرد: پروژه شتابگر عظیم LHC كه از سال 1995 زیرنظر مركز تحقیقات هسته‌یی اروپا (سرن) آغاز شده و با همكاری محققانی از ده‌ها كشور جهان از جمله ایران امروز شاهد راه‌اندازی و شروع آزمایش‌های آن هستیم، با هدف افزایش دانش بشر نسبت به طبیعت طراحی شده و از لحاظ عمق و حجم اطلاعات و فعالیتهای علمی مطمئنا از پروژه‌های فضایی نیز كه تاكنون از بزرگترین طرح‌های علمی بشر بوده‌اند، بزرگ تر است. این پروژه شامل یك مجموعه شتاب دهنده عظیم است كه در حاشیه شهر ژنو در مرز مشترك سوئیس و فرانسه به صورت تونلی به قطر 9 كیلومتر و محیط 27 كیلومتر در عمق بیش از 100 متری زیر زمین احداث شده است.
وی تصریح كرد: در این تونل پروتون‌های گسیل شده از دو منبع پرتو پر انرژی پروتونی كه طی چند مرحله شتابدهی به انرژی 7 Tev رسیده‌اند برخورد كرده و با آشكار سازی و مطالعه ذرات پراكنده شده، ذرات بنیادی تشكیل دهنده مواد و چگونگی اندركنشی آنها بررسی می‌شود.
ارفعی خاطر نشان كرد: در ادامه این پروژه از چند سال دیگر علاوه بر پروتون‌ها هسته سرب و طلا نیز در این شتابگر استفاده خواهد شد كه اطلاعات بسیار بیشتری را در خصوص ذرات بنیادی در اختیار دانشمندان قرار می‌دهند.
به گفته وی هدف عمده علمی پروژه LHC بررسی وجود ذره‌ای موسوم به «هیگز» است كه دستیابی به این ذره نقش مهمی در پیشبرد نظریات فیزیك ذرات دارد.
رییس پژوهشكده ذرات و شتابگرهای پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، خاطر نشان كرد: بیشتر فیزیكدانان ذرات معتقدند چنین ذره‌ای كه آن را پایه توضیح جرم ذرات می دانند وجود دارد؛ لذا مشاهده یا عدم مشاهده این ذره در آزمایشگاه‌های LHC می‌تواند نظریه‌های دانشمندان در این خصوص را تایید كرده یا آنها را به جهت دیگری سوق دهد.
وی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا درباره مخاطرات احتمالی راه‌اندازی شتابگر عظیم LHC خصوصا نگرانیهایی كه درباره تشكیل سیاه چاله در آن مطرح می‌شود، گفت: چنین نگرانیهایی كاملا بی مورد است؛ البته احتمال ایجاد سیاه‌چاله‌هایی كوچك در جریان كار شتابگر وجود دارد، ولی این سیاه چاله‌ها اولا بسیار كوچك هستند و ثانیا با سرعتی فوق‌العاده متلاشی می‌شوند.
دكتر ارفعی، تصریح كرد: در پروژه LHC چهار آزمایش بزرگ با آشكار سازهای فراوانی طراحی شده كه در چهار محل تلاقی دو پرتو پروتونی قرار گرفته‌اند، این آزمایش‌ها شامل LHCB,ALICE,CMS,ATLAS است كه همكاری‌های محققان ایرانی در این پروژه كه از حدود سال 2001 آغاز شده مربوط به آزمایش CMS است.
وی خاطر نشان كرد: ایران علاوه بر چند دانشجویی كه برای آموزش و همكاری در پروژه به سرن (مركز تحقیقات هسته‌ای اروپا) اعزام كرده مسوولیت ساخت بخشی مكانیكی از آزمایش CMS با عنوان میز نگهدارنده آشكار ساز HF و محفظه استوانه‌یی پوشاننده آن را بر عهده داشته كه این طرح چند سال پیش با نظارت مهندسان ناظر سرن و انتقال دانش فنی مربوطه با موفقیت در داخل كشور انجام و قطعه مربوطه به سرن فرستاده شده است.
رییس پژوهشكده ذرات و شتابگرهای پژوهشگاه دانش‌های بنیادی در عین حال سهم ایران در این پروژه را با توجه به جایگاه در خور كشورمان و حتی در مقایسه با برخی كشورهای منطقه اندك خواند و به ایسنا گفت: همكاری با سرن می‌تواند ضمن ارتقای جایگاه و اعتبار علمی كشور، تجارب، آموزه‌ها و دستاوردهای علمی، مدیریتی و تكنولوژیك فراوانی برای كشور داشته باشد و محققان كشور ما هم از ظرفیت بالایی برای مشاركت در این پروژه برخوردارند؛ با این حال به دلیل مسائل مالی و عدم تخصیص اعتبارات لازم همكاری ما با این پروژه بسیار محدوده شده شده است به طوری كه كشورهایی مثل تركیه و پاكستان در همسایگی ما سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری بسیار بیشتری از این پروژه عظیم بین‌المللی دارند.
وی گفت: اگر مسوولان امر بودجه كافی را به همكاری‌های ایران در این پروژه علمی اختصاص دهند می‌توانیم تعداد دانشجویان و محققان ایرانی اعزامی به سرن را كه در حال حاضر انگشت‌شمار هستند افزایش دهیم و تعهدات خود را در زمینه ساخت بخشی از آشكارسازهای پیشرفته شتابگر عظیم سرن كه می‌تواند بستری برای انتقال دانش و فن‌آوری‌های پیشرفته به كشور باشد عملی كنیم.
