آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، کارنامه دریافت کنید! به دوستان خود بپیوندید
با مشاهده تصاویر کاسینی از قمر تیتان، اخترشناسی با نام مایک براون و برخی از همکارانش متوجه ابرهایی شدند که در قطب شمال این قمر سرد و یخ زده ، ظاهر شده اند. با نمایان بودن ابر بسیار بزرگ در هر تصویر از قطب شمال تیتان که تاکنون گرفته شده ، براون متوجه خطوط یا گره های درخشانی در ابر شد در برخی از تصاویر ظاهر شده بود.
براون تصور می کرد این خطوط درخشان شبیه ابرهای کومولوس یا طوفان های گرمسیری  می باشد.اما چگونه این طوفان های گرمسیری می توانند در قمری که دمای سطحی آن در حدود 178- درجه سانتی گراد (289- فارنهایت) ، شکل گیرد؟! براون معتقد است که این ابرها شبیه ابرهای دریاچه ای زمستانی هستند که در زمین یافت می شوند و در اثر انتقال گرما و انقباض رخ داده در دریاچه های متان و اتان در تیتان ایجاد شده اند.
براون می گوید: " در زمین ، ابرهای دریاچه ای در زمستان ظاهر می شوند که هوای سرد بالای آب گرم می رود و گرما و رطوبت را جمع کرده سپس ؛ اغلب همه آنها را به شکل برف در سواحل شرقی ذخیره می کند.در تیتان ، زمستانها بسیار طولانی هستند (قطب شمال تیتان در 10 سال گذشته تاریک بوده است!) به اندازه ای که دریاچه ها تقریبا هیچ گرمایی را نگه نمی دارند . اما با آغاز تابش نور خورشید در بهار دریاچه ها به میزان اندک گرم می شوند.بنابراین هنگامیکه ابرهای دریاچه ای در زمین ، در زمستانها فراوانترند ، این ابرها در تیتان با نزدیکی بهار ایجاد می شوند.
ابرها تنها در تصاویری دیده شده اند که از فوریه 2005 گرفته شده ، یعنی زمانیکه نور خورشید دریاچه های هیدروکربن مایع را گرم کرده و بخار آب جایگزین آن می شود.براون ، استاد علوم سیارات در کالتک به خاطر کشفیاتش در مورد اجرامی چون Eris و Sedna شناخته شده است.با آغاز بهار در تیتان ( اعتدال بهاری در این قمر در مرداد ماه سال 1388 رخ می دهد) فعالیت ابرها افزایش می یابد.خوشبختانه کاسینی برای چندین پرواز در ارتفاع کم نسبت به تیتان ، برنامه ریزی شده و براون به همراه تیمش به دقت این ابرها را که ممکن است تاثیر بسزایی در آب و هوای تیتان داشته باشند ، مشاهده می کنند.
 

 
این مشاهدات با استفاده از داده های وسیله های ویمز(طیف سنج نقشه بردار فرو سرخ و مریی) و ISS (شبکه علمی تصویربرداری) موجود در فضاپیمای کاسینی و اپتیک های مشاهداتی رصدخانه جمینی  و طیف نمای تمام صفحه تیتان با استفاده از وسیله تلسکوپی فروسرخ ناسا (IRTF) صورت می گیرد.
تیتان همچنان به شگفت زده کردن دانشمندان علوم سیارات مانند براون ادامه می دهد:" من دوستدار شباهت ها و تفاوت ها با زمین هستم.تیتان تنها مکان دیگری است که ما می دانیم دارای اتمسفری ضخیم و مایع بر سطحش است."

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد
  • شب سکوت کویر

    عکاس : طاها قوچکانلو   زیباترین شب ها، شب های کویر است. شب هایی که آسمان پر از ستاره است. سکوت و خلوت کویر باعث می شود

    ...
  • شب یلدا و انقلاب زمستانی

    عکاس :مریم واعظی   ایرانیان شب یلدا را مانند نوروز با یک اتفاق نجومی جشن می گیرند. شب یلدا مصادف با رویدادی به نام

    ...