دلیل گردش سیارت به دور ستاره چیست؟
آیا ممکن است نیرویی که سیارات را وادار به حرکت انتقالی می کند کم و یا زیاد شود ؟ از جهت های آن جابجا شوند ؟ و یا به طور کلی از بین برود؟
برای سیارت چه اتفاقی می افتد؟
دانشمندانی چون نیوتن و یا آلبرت انیشتین به بررسی این مسئله پرداختند. نیوتن در رابطه با مسئله گرانش معتقد بود که اگر خورشید بنا به هر دلیلی در یک لحظه از بین برود در همان موقع سیارات نیز از مدارشان خارج می شوند. ولی انیشتین متوجه یک اشتباه برزگ در این نظریه شد و آن اشتباه این بود که چگونه قبل از آنکه نور خورشید قطع شود زمین از مدار خارج می شود؟! آیا سرعت تأثیر جاذبه از سرعت نور بیشتر است؟!
و آن نظریه را اینگونه اصلاح کرد و گفت چون نور 500 ثانیه طول می کشد تا مسافت خورشید تا زمین را طی کند. قطعاً بعد از مرگ خورشید 500 ثانیه بعد زمین از مدار خارج می شود. ( در مدل نیوتن پارامترهای زمان و مسافت مورد توجه قرار نگرفته بوند. یعنی در لحظه ای که عطارد از مدار خارج می شود در همان لحظه مشتری و دیگر سیارات نیز از مدار خارج می شوند ولی در نظریه انیشتین مدت زمان خروج سیارات از مدارهایشان متفاوت می باشند. در آسمان شب شاهد مرگ ستارگان هستیم، واقعه ای تلخ که می تواند از جهاتی جالب باشد. اگر فرض کنیم 5% از ستارگان جهان سیاره داشته باشند در نتیجه قاعدتاً 5% از ستارگانی که از بین می روند باید دارای سیاره باشند ( البته اگر در زمان مرگ ستاره توسط آن بلعیده نشده باشند و یا از بین نرفته باشند )
بعد از مرگ ستاره، سیارات به مسیر خود ادامه می دهند. البته نه به دور ستاره بلکه در امتداد خط مستقیمی که از مدارشان خارج شده اند.
سرعت سیارات سـرگردان از مدار خارج شده احتمالاً سرعت بالایی می تواند باشد ولی مسلـماً به سرعت نور نـمی رسد. با توجه به سن جهان و سن کهکشان ما، سیاراتی که میلیون ها سال پیش از ستارگانشان از بین رفته اند هم اکنون توانسته اند مسافت قابل توجهی را طی کنند. شاید در مسیر حرکتشان اسیر گرانش ستارگان دیگری نیز شده اند! و یا با خود ستاره نیز برخورد کرده اند! و یا در مسیری ناخواسته به سمت منظومه شمسی بیایند!!!
فرض کنید سیاره ای که تا دیروز از لحاظ تقسیم بندی ما فرا خورشیدی نامیده می شد از امروز جزء سیاره های خورشید باشد!
که با مرگ ستاره مادر خود از مدار خارج شده و نا خواسته در مسیری قرار گرفته که ما نیز در چند میلیون سال بعد به آنجا رسیده ایم و خورشید به اجبار می بایست میزبان این سیاره نیز باشد.
آیا سیاره سرگردان با سیارت دیگر منظومه برخورد می کند؟
آیا سیاره سرگردان در مداری منظو به دور خورشید قرار می گیرد و حرکت می کند؟
آیا سیاره سرگردان با خورشید برخورد می کند؟
اندازه سیاره سرگردان چقدر می تواند باشد؟ ( به اندازه عطارد و یا چند برابر مشتری )
در حالات مختلف چه رخ می دهد؟
جنس سیارات سرگردان از چه می تواند باشد؟ (سیاره ای جامد و یا گازی کوچک و یا بزرگ ، سیاره ای با هسته سنگی کوچک و حجم زیادی مایع که می تواند آب باشد.و یا سیاره ای مشابه زمین. البته جنس آن هرچه باشد در فضاهای بین سیاره ای به شدت منجمد شده است.)
البته با توجه به تعداد ستارگانی که سیاره دارند و مرگ ستارگان ( نوری که از آنها امروزه به ما می رسد، البته احنمال دارد در میلیارد ها سال قبل مرگ ستارگان بیشتر بوده و سیارات سرگردان با توجه به سرعت کمشان امروز به ما برسند) وسعت بسیار زیاد کهکشان راه شیری ! زاویه ای که آنها از مدارشان خارج شده اند و ثابت نبودن مکان منظومه شمسی، احتمال ورود سیاره جدید به لیست سیاره های منظومه ما تقریبا صفر می شود. ولی از لحاظ تئوری ممکن است چنین اتفاقی رخ دهد.
البته در صورت رخ دادن چنین اتفاقی ما فرصت لذت بردن از آن یا مطالعه در رابطه با سیاره جدید را نخواهیم داشت. چون اگر این اتفاق بیفتد آنقدر شراط سیارت دیگر و سرعت و مدار آنها تغییر می کند که زمین دیگر نمی تواند شرایط حیات خود را حفظ کند و ما نیز با از بین رفتن شرایط حیاتی زمین نابود می شویم.
محسن شیرمردی دبیر انجمن ستاره شناسی شهرکرد
