آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، کارنامه دریافت کنید! به دوستان خود بپیوندید
دهانه های مریخ گردش فضاپیماهای مختلف به دور سیاره سرخ و همچنین وجود مریخ نوردهای گوناگون، مریخ را به طور شگفت انگیزی به سیاره ای متمایز و پویا با سطحی غیر عادی تبدیل كرده است ( به دلیل ارسال تصاویر گوناگون ). برای نمونه دهانه های مریخ و به ویژه تصاویری را كه دوربین مدارگرد اكتشافی HiRise  از دهانه های مریخ تهیه كرده است.
 
 
هانه برخوردی كوچكی را بر روی كلاهك یخی قطب شمال مریخ
 
تصویر بالا دهانه برخوردی كوچكی را بر روی كلاهك یخی قطب شمال مریخ - در نزدیكی محل استقرار ققنوس آرام وخاموش - نشان میدهد. بخش دانۀی قطب شمال تقریبا به طور كامل متشكل از آب یخ زده است و بنابراین این دهانه غیرعادی در یخ هرگز ذوب نشده است. چگونگی شكل گیری دهانه های متفاوت در یخ واضح است. مواد بیرون ریخته یخی مانند خاك به نظر نمیرسد! قطر این دهانه در حدود 66 متر است. به عقیده دانشمندان شكل تقرببا بیضوی دهانه نتیجه برخوردی مایل و از پهلوست ( و نه برخوردی مستقیم ). اگر فكر میكنید این دهانه غیرعادی است، نظرتان در مورد دهانه ای وارونه چیست؟
 
دهانه برخوردی 
 
این برآمدگی ممكن است درواقع دهانه برخوردی مدفون باشد. Shane Byrne  از دانشگاه آریزونا و از اعضای تیم Hirise میگوید : "این برآمدگی ممكن است باقیمانده دهانه برخوردی مدفونی باشد كه اكنون سر از خاك در آورده است." به گفته وی دهانه هنگام رسوب لایه های یخی قطب شمال شكل گرفت و پس از شكل گیری با یخ پر شد.
بیشتر این دهانه ها در زیر سطح مریخ مدفونند و بنابراین دور از دسترس دانشمندان و ابزارشان میباشند. اما این دهانه و برآمدگی آن، هنگام شكل گیری شیاری در بالا و اطراف آن توسط فرسایش، سر ازخاك درآورد. بنابه گفته Byrne ، به دلایلی كه در حال حاضر نامعلوم است، یخ زیر محل  دهانه در مقابل فرسایش مقاوم تر است. بنابراین با شکل گیری شیار یخ زیر مكان برخورد قدیمی باقی مانده و این تپه منفرد راشكل میدهد. درتصاویر با قدرت تفكیك بالای HiRise  نشان میدهند كه این برآمدگی از بلوكهای چند ضلعی به پهنای 10 متر ساخته شده است.

 
 
لبه های این دهانه شبیه یك "H" روی سطح مریخ به نظر میرسد كه در واقع برون زد های تیره رنگی در ناحیه ای كاملا روشن است. آبكند هایی در دیواره دهانه در سمت چپ H نیز قابل مشاهده است كه از نظر دانشمندان جالبتر و چشمگیر تر از  خود H میباشند.
 
دهانه برخوردی دیگر به شکل دایره 

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد
  • شب سکوت کویر

    عکاس : طاها قوچکانلو   زیباترین شب ها، شب های کویر است. شب هایی که آسمان پر از ستاره است. سکوت و خلوت کویر باعث می شود

    ...
  • شب یلدا و انقلاب زمستانی

    عکاس :مریم واعظی   ایرانیان شب یلدا را مانند نوروز با یک اتفاق نجومی جشن می گیرند. شب یلدا مصادف با رویدادی به نام

    ...