تا کنون زمین ما میزبان دنباله دار ها و سیارک های خرد و کوچک منظومه شمسی بوده و خواهد بود البته آنچه که تاریخچه زمین نشان می دهد گویای برخورد های شدید و گاها خطرناک برای حیات سیاره نیز بوده است. البته لازم به ذکر است که در سطح تمامی اقمار سنگی و سیارات درونی , دهانه هابی حاصل از برخورد سیارک یا دنباله دار مشاهده شده است. برای مثال یگانه قمر زمین را در نظر می گیریم؛ اگر بتوانید با استفاده از دوربین دوچشمی یا تلسکوپ سطح ماه را رصد کنید خواهید دید که سطح آن مملو از دهانه های کوچک و بزرگ است؛ و یا عکس های ارسالی سفینه مسنجر از عطارد که حاکی وجود دهانه بر سطح عطارد می باشد اما از آنجا که دو سوم سطح زمین را آب پوشانده وبیشتر دهانه ها در اقیانوس قرار گرفته اند دیدن آن ها برای زمینیان زیاد ملموس نمی باشد و یا اگر این دهانه ها بر سطح زمین بر خورد کرده باشد؛ بوسیله عوامل زمینی مانند فرسایش,زلزله, سونامی و... از بین رفته است و یا چهره دیگری به خود گرفته است. عامل دیگری که مانع از آبله گون شدن چهره زمین (مانند ماه) نشده است وجود جو در سطح کره زمین است که ساکنان آن را از سیارک های کوچک حفظ می کند(مانند سیارکی32008TC که در لایه های فوقانی جو سوزانده شد).
و اگر مایل هستید با دهانه های برخوردی در زمین بیشتر آشنا شوید شما را به خواندن این مقاله دعوت می کنیم:
ورد فورت: قدیمیترین و بزرگ ترین دهانه برخوردی سطح زمین:
واقع در جنوب آفریقا و دارای 250 کیلو متر قطر است و قریب به 2 میلیارد سال از عمرش می گذرد. عکس های ماهواره ای دهانه ی وردفورت را همچون دایره هایی نا هموار ثبت کرده اند؛حال تصور کنید چه سنگ عظیمی توانسته از جو عبور کند و دهانه ای به قطر 250 کیلومتر ایجاد کند!
مانیکوگان: پنجاهمین دهانه بزرگ در سطح زمین
این دهانه در کشور کوبا قرار دارد و حدود 212 میلیون سال پیش شکل گرفته است اما اکنون لایه ای یخی به طول 70 کیلومتری سراسر آن را پوشانده است. شایان ذکر است این عکس را یک شاتل فضایی گرفته است که اگر با کمی تامل آن را بررسی کنیم به نشانه های برخورد جرمی سخت که در پی آن گدازه آن را تغییر داده خواهیم رسید. در واقع لبه ی اصلی این دهانه را فرسایش از بین برده است اما گمان می رود قطری حدود 100 کیلومتر داشته باشد.
چیکسلوب: سومین دهانه ی بزرگ و متهم به قتل دایناسور ها!
واقع در شبه جزیره ای در مکزیک است و قطری حدود 170 کیلومتر دارد. محققان بر این باورند که 65 میلیون سال پیش دنباله دار یا سیارکی به بزرگی یک شهر کوچک به زمین برخورد می کند و چنین دهانه ای را بر جای می گذارد. این برخورد معادل آزاد سازی 100 ترا تن ماده منفجره TNT می باشد که در پی آن فوران آتشفشان ها , زلزله ,سونامی و ... در سراسر جهان را براه انداخته است و باعث شایع شدن گاز های گلخانه ای و پوشایده شدن آسمان بالایه ای از گرد و غبار که سرمای شدیدی را به دنبال داشته است؛ می شود و سیاره زمین دستخوش تغییراتی شد و محیط زندگی آن تغییر کرد.
آرونگا: دهانه ای سه گانه!
دهانه ی اصلی آرونگا در آفریقا قرار دارد و همانطور که در تصویر مشاهده می کنید دارای حلقه ای به عرض 17 کیلومتر است. اما با کمی بررسی بیشتر چندگانه بودن دهانه را مشاهده می کنیم به این صورت که دهانه ی دوم کوچکتر از دهانه ی اصلی, شبیه دایره ای در مرکز تصویر جای دارد دهانه ی سوم حدودا به اندازه دهانه دوم در سمت راست تصویر به رنگ تیره می باشند البته جرمی که دهانه ای به این صورت ایجاد کرده قطری بین 1 تا 2 کیلومتر داشته است!
و اگر مایل هستید با دهانه های برخوردی در زمین بیشتر آشنا شوید شما را به خواندن این مقاله دعوت می کنیم:
واقع در جنوب آفریقا و دارای 250 کیلو متر قطر است و قریب به 2 میلیارد سال از عمرش می گذرد. عکس های ماهواره ای دهانه ی وردفورت را همچون دایره هایی نا هموار ثبت کرده اند؛حال تصور کنید چه سنگ عظیمی توانسته از جو عبور کند و دهانه ای به قطر 250 کیلومتر ایجاد کند!
این دهانه در کشور کوبا قرار دارد و حدود 212 میلیون سال پیش شکل گرفته است اما اکنون لایه ای یخی به طول 70 کیلومتری سراسر آن را پوشانده است. شایان ذکر است این عکس را یک شاتل فضایی گرفته است که اگر با کمی تامل آن را بررسی کنیم به نشانه های برخورد جرمی سخت که در پی آن گدازه آن را تغییر داده خواهیم رسید. در واقع لبه ی اصلی این دهانه را فرسایش از بین برده است اما گمان می رود قطری حدود 100 کیلومتر داشته باشد.
واقع در شبه جزیره ای در مکزیک است و قطری حدود 170 کیلومتر دارد. محققان بر این باورند که 65 میلیون سال پیش دنباله دار یا سیارکی به بزرگی یک شهر کوچک به زمین برخورد می کند و چنین دهانه ای را بر جای می گذارد. این برخورد معادل آزاد سازی 100 ترا تن ماده منفجره TNT می باشد که در پی آن فوران آتشفشان ها , زلزله ,سونامی و ... در سراسر جهان را براه انداخته است و باعث شایع شدن گاز های گلخانه ای و پوشایده شدن آسمان بالایه ای از گرد و غبار که سرمای شدیدی را به دنبال داشته است؛ می شود و سیاره زمین دستخوش تغییراتی شد و محیط زندگی آن تغییر کرد.
دهانه ی اصلی آرونگا در آفریقا قرار دارد و همانطور که در تصویر مشاهده می کنید دارای حلقه ای به عرض 17 کیلومتر است. اما با کمی بررسی بیشتر چندگانه بودن دهانه را مشاهده می کنیم به این صورت که دهانه ی دوم کوچکتر از دهانه ی اصلی, شبیه دایره ای در مرکز تصویر جای دارد دهانه ی سوم حدودا به اندازه دهانه دوم در سمت راست تصویر به رنگ تیره می باشند البته جرمی که دهانه ای به این صورت ایجاد کرده قطری بین 1 تا 2 کیلومتر داشته است!
کلیر واتر:دهانه ی دوقلو
این دهانه واقع در کوبا و حدود 290 میلیون سال پیش بوسیله دو جرم متفاوت بوجود آمده است و دهانه ی بزرگتر در شرق کلیرواتر و به قطر 32 کیلومترو دهانه ی کوچکتر هم حدود 22 کیلومتر عرض دارد
بارینگر: شکارگاهی مناسب!
این دهانه به اندازه 1.2 کیلومتر عرض و 172 متر عمق دارد و حدود 50000 سال پیش از برخورد یک سیارک یا دنباله دار آهنی شکل گرفته است.بد نیست بدانید که بیشترین جرم سیارک در لایه های فوقانی جو تبخیر شده و مقدار باقی مانده از آن هم در حین برخورد و تماس با ماگما از بین رقته است. از این برخورد خرده سنگ هایی را تا شعاع 7 کیلومتر پراکنده کرد
پرولف گریک: همچنان شکار کاهی مناسب!
یک شکارگاه مناسب دیگر درست شبیه دهانه ی بارینگراما با این تفاوت که دهانه ها در شمال و مرکز استرالیا است. همچنین ولف گریگ حدود 300000 سال عمر؛ 880 متر عرض و 60 متر عمق داردالبته لایه ای عظیم از شن و ماسه این دهانه را مدفون کرده بود اما بالاخره در یک منطقه ی غیر معمول دانشمندان آن را در سال 1947 کشف می کنند
دیپ بی: عمیق و سرد!
این دهانه جایی نزدیک به کانادا قرار دارد و دارای 13 کیلومتر عرض و عمق بسیار زیاد 220 متر می باشد قسمت دیگر آن که تحمین زده می شود به 99 میلیون سال پیش برگردد دارای شکلی بی قاعده و کم ارتفاع است.
کاراکول: دهانه ای بلند
این دهانه حدود 10 میلیون سال پیش شکل گرفته است و در جایی نزدیک به مرز افغانستان و تاجیکستان قرار دارد البته اصل کاراکول در تاجیکستان است و در کل قطرش به 45 کیلومتر می رسد و در قسمتی جزیی آن به عرض 25 کیلومتر دریاچه ای تشکیل شده است. احتمالا می توانیم لقب بلند ترین دهانه را به آن بدهیم چراکه حدود 6 هزار متر از سطح دریا بلند تر است و در منطقه کوهای پامیر قرار دارد. کشف این دهانه با استفاده از تصاویر ماهواره ای صورت گرفت.
باسا میتی : بنایی بر اساس منظم
آخرین دهانه ی معرفی شده در آفریقا و در کشور غنا قرار دارد حدود 10 کیلومتر قطر دارد و 1.3 میلیون سال پیش بوجود آمده است. این دهانه را کاملا آب پوشانده است و آن چه را دریاچه باسامتی می نامند دریاچه ای تشکیل شده از آب های بلورین!
این دهانه واقع در کوبا و حدود 290 میلیون سال پیش بوسیله دو جرم متفاوت بوجود آمده است و دهانه ی بزرگتر در شرق کلیرواتر و به قطر 32 کیلومترو دهانه ی کوچکتر هم حدود 22 کیلومتر عرض دارد
این دهانه به اندازه 1.2 کیلومتر عرض و 172 متر عمق دارد و حدود 50000 سال پیش از برخورد یک سیارک یا دنباله دار آهنی شکل گرفته است.بد نیست بدانید که بیشترین جرم سیارک در لایه های فوقانی جو تبخیر شده و مقدار باقی مانده از آن هم در حین برخورد و تماس با ماگما از بین رقته است. از این برخورد خرده سنگ هایی را تا شعاع 7 کیلومتر پراکنده کرد
یک شکارگاه مناسب دیگر درست شبیه دهانه ی بارینگراما با این تفاوت که دهانه ها در شمال و مرکز استرالیا است. همچنین ولف گریگ حدود 300000 سال عمر؛ 880 متر عرض و 60 متر عمق داردالبته لایه ای عظیم از شن و ماسه این دهانه را مدفون کرده بود اما بالاخره در یک منطقه ی غیر معمول دانشمندان آن را در سال 1947 کشف می کنند
این دهانه جایی نزدیک به کانادا قرار دارد و دارای 13 کیلومتر عرض و عمق بسیار زیاد 220 متر می باشد قسمت دیگر آن که تحمین زده می شود به 99 میلیون سال پیش برگردد دارای شکلی بی قاعده و کم ارتفاع است.
این دهانه حدود 10 میلیون سال پیش شکل گرفته است و در جایی نزدیک به مرز افغانستان و تاجیکستان قرار دارد البته اصل کاراکول در تاجیکستان است و در کل قطرش به 45 کیلومتر می رسد و در قسمتی جزیی آن به عرض 25 کیلومتر دریاچه ای تشکیل شده است. احتمالا می توانیم لقب بلند ترین دهانه را به آن بدهیم چراکه حدود 6 هزار متر از سطح دریا بلند تر است و در منطقه کوهای پامیر قرار دارد. کشف این دهانه با استفاده از تصاویر ماهواره ای صورت گرفت.
آخرین دهانه ی معرفی شده در آفریقا و در کشور غنا قرار دارد حدود 10 کیلومتر قطر دارد و 1.3 میلیون سال پیش بوجود آمده است. این دهانه را کاملا آب پوشانده است و آن چه را دریاچه باسامتی می نامند دریاچه ای تشکیل شده از آب های بلورین!
