آموزشگاه آنلاین ستاره‌شناسی: آموزش ببینید، کارنامه دریافت کنید! به دوستان خود بپیوندید
 یکی از ستاره های متغییر معروف آسمان٬ ستاره میرا یا ستاره اومیکرون قیطس می باشد. این ستاره در حال حاضر با قدر حدود سه ونیم در اوایل شب در جنوب ٬جنوب غربی آسمان در صورت فلکی قیطس یا نهنگ خودنمایی می کند.

برای تخمین قدر این ستاره میتوانید از ستاره های پرنور این صورت فلکی که در نزدیکی آن قرار دارند کمک بگیرید.البته گفتنی است که تغییرات نور آن روزانه نیست  وبهتر است که بطور هفتگی به مشاهده وتخمین روشنایی آن بپردازید.تقریبا"طی یکسال می توانید نمودار کامل قدر آنرا بدست بیاورید.زمانی که قدر ستاره رو به افول گذاشت می توانید بکمک دوربین دوچشمی ونقشه های ستاره ای تخمین قدر را ادامه بدهید

 


و اما مشخصات کاملتر این ستاره :

ستاره میرا یا اومیکرون قیطس که سرگروه دسته بزرگی از ستاره های متغییر بانام متغییر نوع میرایی هم می باشد یک غول سرخ بوده و اولین ستاره متغییری به حساب میآید که دوره ای بودن تغییرات نوری با دوره طولانی مدت آن مشخص شده است.اولین بار دیوید فابریسیوس در سال 1569 متوجه آن شد وآن را در نقشه های موجود نیافت.چند ماه بعد این ستاره ناپدید شد تا اینکه دوباره در فوریه 1609 قابل مشاهده شد.ژوهان بایر آنرا با نام اومیکرون(یکی از حروف یونانی)معرفی کرد.در سال 1642 نیز ژوهانس هولیوس آنرا میرا به معنای عجیب نامید.در سال 1660 مشخص شد که مدت زمان تغییرات نوری آن در حدود 11 ماه (یا به طور متوسط 331.96 روز) است که امکان دارد سی روز کمتر یا بیشتر بشود.نور این ستاره طی این زمان بطور متوسط بین قدر 2 تا 9.9 تغییر میکند که البته در درخشنده ترین حالت قدرهای 1.7 تا 4.9 و درتاریکترین حالت قدرهای 8.6 تا11.1 برای آن گزارش شده است.اندازه ودما ودر نتیجه رنگ این ستاره طی  هر دوره بطور تناوبی تغییر میکند. رده طیفی  این ستاره نیز بین M5e   تا M9e    تغییر میکند که از ویژگی های  یک ستاره سرد است.خطوط قوی اکسید تیتانیوم و فلزات خنثی در میان طیف آن مشاهده میشود.این ستاره در تاریکترین حالت بسیار بزرگ وسرد وبا قطر حدود 400 برابر خورشید میشود.رابرت آیتکن در سال 1923 کشف کرد که دارای یک همدم میباشد این ستاره هم متغییر بوده وقدر آن نیز بین 9.5 تا 12 تغییر میکند وفاصله آن با میرا کمتر از یک ثانیه قوسی است این ستاره احتمالا" کوتوله ای سفید است که با جذب گازهای فرار کننده از میرا دارای یک قرص بر افزایشی شده است.جرم ستاره همدم در حدود دو برابر جرم میرا است.این ستاره با تلسکوپهای قوی ودر حالت کم نورترین وضعیت میرا قابل مشاهده است.

ستاره معروف میرا سر دسته گروه بزرگی از متغییرها با نام گونه میرا میباشد.دوره زمانی تغییرات آنها بین یکصد تا هزار روز وتفاوت قدر آنها در روشنترین وتاریکترین حالت بین 2.5 تا 11 است.تاکنون 6000 ستاره از گونه میرا شناسایی شده است که در اوایل کشف بسیاری از آنها به اشتباه به عنوان نواختر یا ستاره نو معرفی میشده اند.جرم ستاره های گونه میرادر حد جرم خورشید بوده ولی اندازه آنها بسیاربزرگ است وهمین بزرگی موجب می شود که لایه های بیرونی آنها تحت تاثیر گرانشی بسیار کمی باشند.اغلب مواد این لایه ها با سرعت زیاد به صورت بادهای خورشیدی از سطح آنها فرار میکنند ومقدار جرم گریزان حتی به ده بتوان منفی هفت تا ده بتوان منفی شش برابر جرم خورشید در سال میرسد.با چنین کاهش جرمی این ستاره ها بعد از حدود یک میلیون سال این مرحله از عمر را ترک کرده و به کوتوله سفید تبدیل می شوند.خورشید خودمان نیزدر چند میلیارد سال آینده به یک ستاره از گونه میرا تبدیل خواهد شد.
 

 

نویسنده: خسرو جعفری زاده

مدیر وب سایت آسمان شب ایران، عکاس آسمان شب

celestron banner 02

iranoptic 03

هر هفته یک چهره از آسمان شب ایران را پیش چشمان شما خواهیم آورد
  • شکارچی آسمان

    عکاس : اوشین زاکاریان   پیکرهٔ آسمانی یا صورت فلکی شکارچی (شکارگر) (در قدیم بزرگ‌منش یک صورت فلکی است که روی استوای

    ...
  • چهارطاقی سنگبر

    عکاس: مهدی خشنود   چهار طاقی ها بناهای مربع شکل هستند که دارای چهار طاق، چهار ستون، با گنبدی کوتاه، بدون دیوار با پلان

    ...