ایران بار دیگر خود را در عرصه دانش فضایی جهان به پله های بالاتری رساند و این بار ماهواره راصد-1 را در روز میلاد حضرت علی (ع) در مدار زمین قرار داد.

 

برقراری ارتباط با ایستگاه‌های زمینی، تصویربرداری از زمین و ارسال تصاویر به همراه اطلاعات تله‌متری به ایستگاه‌های زمینی از مهم‌ترین مأموریت‌های این ماهواره است.

توپولوژی و ساخت ایستگاه‌های زمینی ماهواره «رصد» به گونه‌ای طراحی شده که بیشترین دسترسی به ماهواره را جهت دریافت اطلاعات و ارسال فرامین کنترل فراهم می‌كند.

اغلب زیرسیستم‌های اصلی یک ماهواره بزرگ در «رصد»‌ وجود دارد که از جمله می‌توان به سیستم‌های مدیریت توان، پانل‌های خورشیدی، کنترل وضعیت، محموله اکتیکی، GPS، مدیریت داده و فرامین روی بورد، گیرنده و فرستنده روی بورد، فرستنده رنجینگ و کنترل دما اشاره کرد.

«رصد» 15.3 کیلوگرم وزن داشته که برای تزریق در مداری با ارتفاع 260 کیلومتر طراحی شده و می‌تواند در هر شبانه روز 15 بار به دور زمین بچرخد.

رویکرد اساسی در تعریف و اجرای این پروژه، دستیابی به یک ماهواره عملیاتی، مبتنی بر ظرفیت ها و قابلیت های بومی در حوزه ماهواره و ماهواره بر، با نظر به محدودیت های هزینه و زمان بوده است.

 

 

« مدار ماهواره راصد1 در آسمان به صورت لحظه به لحظه »

 

 

با این رویکرد، ماهواره رصد در مدت زمان حدود 18 ماه، تمامی مراحل طراحی، ساخت و آزمایش کیفیت را در دانشگاه صنعتی مالک اشتر گذراند و به سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع برای اجرای روند مراحل پرتاب تحویل داده شد.

ماموریت سطح یک ماهواره رصد یک، تصویربرداری از سطح زمین در طیف مرئی با قدرت تفکیک 150 متر و ارسال تصاویر و اطلاعات پایشی سیستم در مدار LEO به ایستگاه های زمینی است.

کوچکی ابعاد و جرم ماهواره رصد یک که از جمله الزامات سیستمی در تعریف طرح به منظور اطمینان از امکان پذیری پرتاب و دستیابی به حداکثر ارتفاع مداری ممکن بوده به گونه ای است که با وجود محدودیت های هندسه و جرم، اغلب زیرسیستم های اصلی یک ماهواره بزرگ در آن وجود دارد که از جمله می توان به زیرسیستم های مدیریت توان، پانل های خورشیدی، کنترل وضعیت، محموله اپتیکی ، GPS، مدیریت داده و فرامین روی بورد، گیرنده و فرستنده روی بورد، فرستنده رنجینگ و کنترل دما اشاره کرد.

بومی سازی دانش و فن آوری طراحی و آزمایش ماهواره، بومی سازی فناوری سنجش از دور و تصویربرداری از زمین به وسیله ماهواره، توسعه فناوری های جدید شامل تولید توان در محیط مداری، تعیین و کنترل وضعیت ترکیبی فعال و غیر فعال، ساخت پانل ها و حسگرهای خورشیدی و ساخت بوم گرادیان جاذبه که همگی برای نخستین بار در کشور انجام می شود از دستاوردهای طراحی و اجرای این پروژه مهم است.

توسعه زیرساخت های کارگاهی و آزمایشگاهی برای ساخت و مونتاژ و انجام آزمایش های عملکردی و محیطی برای ماهواره های کوچک، ایجاد بستر های نرم افزاری و توسعه نیروی انسانی برای طراحی ، ساخت و آزمایش ماهواره و بومی سازی شبکه ایستگاه های زمینی و کنترل ، ارسال و دریافت تصویر از دیگر دستاوردهای این طرح است.

این پروژه، همچنین بستر مناسبی را برای ایجاد منظومه ماهواره ای عملیاتی به عنوان یکی از بهینه ترین راهبردها برای دستیابی به فضا فراهم کرده است.


ماهواره رصد دارای ابعاد 350 به شکل بیضوی با شیب مداری 56 درجه و پریود مداری 91 دقیقه (زمان یک گردش کامل به دور زمین) است.

 

ماهواره بر «سفیر رصد» نیز که دومین ماهواره بر ساخت جمهوری اسلامی ایران است، قادر است یک میکرو ماهواره 16 کیلوگرمی را در ارتفاع 260 کیلومتری از سطح زمین قرار دهد.

طول این ماهواره بر، 22 متر، قطر آن 25 /1 متر و وزن کل آن 26 تن است.

ماهواره بر سفیر رصد برای اجرای ماموریت خود پس از پرتاب، مراحلی را طی می کند که از جمله پس از اتمام کار موتور، در مرحله اول جدایش انجام می شود و در مرحله دوم ماهواره بر به حرکت خود ادامه می دهد.

از سوی دیگر با خارج شدن ماهواره بر از جو غلیظ، قبل از جدایش ماهواره، پوشش ماهواره (فیرینگ) جدا می شود و زمینه را برای قرار گرفتن ماهواره در مدار مهیا می کند و در ادامه پس از رسیدن سرعت ماهواره بر به سرعت مورد نظر، جدایش ماهواره صورت و ماهواره در مدار تعیین شده قرار می گیرد.

به گزارش ایسنا از دستاوردهای پروژه طراحی و ساخت ماهواره بر «سفیر رصد» نیز بهینه سازی سیستم و زیرسیستم های طراحی و ساخت ماهواره بر «سفیر رصد» و ایجاد زیرساخت‌های مناسب و کسب توانمندی برای طراحی و ساخت ماهواره‌برهای آینده است.

ایستگاه ره گیری، وظیفه ره گیری ماهواره بر سفیر رصد در کل مسیر پرتاب و ره گیری ماهواره و دریافت اطلاعات مداری در زمان استقرار ماهواره در مدار را به عهده دارد.

ایستگاه تله متری و فرمان با استفاده از اطلاعات دریافتی از ایستگاه های ره گیری، ماهواره را ره گیری می کند و وظیفه دریافت و ارسال اطلاعات تله متری از ماهواره را انجام می دهد.

ایستگاه مرکزی با استفاده از اطلاعات دریافتی، وظیفه هدایت و کنترل ماهواره و ماهواره بر و همچنین کنترل تله متری و فرمان ماهواره را به عهده دارد.

ایستگاه متحرک دریافت ماهواره رصد نیز به منظور دریافت اطلاعات از ماهواره رصد طراحی و ساخته شده است و زمان استقرار و آماده به کار شدن آن کمتر از یک ساعت است و قابلیت دریافت، مشاهده و ذخیره تصاویر ارسالی از ماهواره رصد را دارد.