یک دانشجوی جوان به تازگی فکری به سرش زده است که شاید بتواند آینده صنعت فضایی دنیا را دچار تحولاتی شگرف نماید. او می‌خواهد مینیاتوری‌ترین ماهواره‌های جهان را با قیمت‌هایی بی‌نهایت ارزان بسازد و برای مردم عادی کوچه و بازار به فضا بفرستد. ایا شما مایل به داشتن چنین ماهواره‌ای هستید؟تکلیف خیلی از محصولات دنیای فناوری از همان ابتدا مشخص است. آنها آمده‌اند که من و شما آنها را بخریم و ببریم خانه یا دفاتر کارمان تا به زندگی روزانه ما رفاه و راحتی بیشتری ببخشند. اما خیلی از محصولات فناورانه برای استفاده شخصی طراحی نمی‌شوند. مثلا صحبت از سینمای خانگی یا هواپیمای شخصی فقط مختص ثروتمندانی است که گاهی اوقات باید راهنمایی‌شان کرد تا پول‌های فراوانشان را چگونه هزینه کنند. تا همین ۴۰ یا ۵۰ سال پیش وقتی که صحبت از هواپیمای شخصی می‌کردی، حتما طوری نگاهت می‌کردند که انگار از سیاره دیگری آمده‌ای.
حدود ۱۰ سال پیش برای اولین بار یک دانشمند بازنشسته ناسا به نام دنیس توتو که به کار تجارت مشغول شده بود، رویای دیرینه خود برای سفر به فضا را که حاصل سال‌ها کار در بزرگ‌ترین سازمان فضایی دنیا بود، با پرداخت ۲۰ میلیون دلار به واقعیت تبدیل کرد. این اولین بار بود که یک انسان زمینی (حالا انگار صد نوع دیگر انسان می‌شناسیم!) می‌توانست از سفر فضایی خودش سخن بر زبان آورد. اما هنوز راه بسیاری مانده تا بتوان تعطیلات عید نوروز را در مدار زمین به تفریح گذراند.
همزمان عده‌ای به فکر افتادند که چرا باید مانند دنیس توتو پول بدهند به سازمان فضایی روسیه، راسکوسموس، تا سوار بر فضاپیمای سایوز بروند به ایستگاه بین‌المللی فضایی و به ازای هر حرکت اشتباهی که از طرف آنها سر می‌زد، نگران چشم نازک کردن فضانوردان حرفه‌ای باشند. آنها برای اولین بار رفتند سراغ ساخت فضاپیمای خودشان تا صنعت فضایی دنیا شاهد نقطه عطف مهم دیگری شود.
حدود ۱۰ سال پیش برای اولین بار یک دانشمند بازنشسته ناسا به نام دنیس توتو که به کار تجارت مشغول شده بود، رویای دیرینه خود برای سفر به فضا را که حاصل سال‌ها کار در بزرگ‌ترین سازمان فضایی دنیا بود، با پرداخت ۲۰ میلیون دلار به واقعیت تبدیل کرد. این اولین بار بود که یک انسان زمینی (حالا انگار صد نوع دیگر انسان می‌شناسیم!) می‌توانست از سفر فضایی خودش سخن بر زبان آورد. اما هنوز راه بسیاری مانده تا بتوان تعطیلات عید نوروز را در مدار زمین به تفریح گذراند.
همزمان عده‌ای به فکر افتادند که چرا باید مانند دنیس توتو پول بدهند به سازمان فضایی روسیه، راسکوسموس، تا سوار بر فضاپیمای سایوز بروند به ایستگاه بین‌المللی فضایی و به ازای هر حرکت اشتباهی که از طرف آنها سر می‌زد، نگران چشم نازک کردن فضانوردان حرفه‌ای باشند. آنها برای اولین بار رفتند سراغ ساخت فضاپیمای خودشان تا صنعت فضایی دنیا شاهد نقطه عطف مهم دیگری شود.
در روزهایی که در آن به سر می‌بریم یک اکس دیگر قصد دارد فضا را باز هم به ما نزدیکتر کند. شرکت اسپیس اکس به همین زودیها نخستین پرتابگر فضایی و اولین کپسول فضایی بخش خصوصی را که قابلیت اتصال به ایستگاه بین‌المللی فضایی را دارد به منظور آزمایش زیرسیستمهای متنوع آن به فضا پرتاب خواهد کرد. اسپیس اکس طرح‌های بلندپروازانه بسیار دیگری نیز دارد. آنها می‌خواهند تور ویژه گردشگری به مقصد ماه و مریخ را نیز در دهه‌های آینده اجرا کنند.
تازه این بخش جدی ماجرا است. در گوشه‌ای دیگر از سیاره زمین و در کشور کوچکی به نام دانمارک دو دوست خیال‌پرداز که همیشه آرزوی سفر به فضا داشته‌اند خودشان دست به کار شده‌اند و دارند در انباری خانه‌اشان! (واقعیتش این است که اینجای کار را یک کمی اغراق کردم٬ کارگاه آنها همچین انباری خانه هم نیست) موشک فضایی خانگی خود را با دست خالی می‌سازند. خب واقعا به نظر می‌رسد که اگر پول کافی داشته باشید تا چند دهه آینده بتوانید یکی از این فضاپیماها را بخرید و به همراه خانواده از یک فرودگاه فضایی نزدیک محل زندگیتان یا حتی شاید حیاط پشتی خانه‌تان راهی فضا شوید. سفر به خیر!
تا اینجای کار همه صحبت‌هایمان درباره سفرهای فضایی بود که انتظار می‌رود تا چند سال آینده آنقدر ارزان شوند که در دسترس همه باشند، اما شاید جذاب‌تر از سفر به فضا که می‌تواند کمی هم خطرناک باشد، داشتن یک چیزی در فضا برای خودتان بتواند چالش بعدی صنعت خصوصی شود. بویژه اگر آن چیز بتواند از فضا اطلاعات جالب و هیجان‌انگیزی برایتان ارسال کند. بله درست فهمیدید، داریم از ماهواره‌های شخصی صحبت می‌کنیم. خب، در ابتدای امر کمی بی‌فایده و صرفا یک سرگرمی به نظر می‌رسد. اما چه کسی می‌داند، شاید بزودی کاربردهای فراوانی برای یک ماهواره شخصی تعریف شود.
تا اینجای کار همه صحبت‌هایمان درباره سفرهای فضایی بود که انتظار می‌رود تا چند سال آینده آنقدر ارزان شوند که در دسترس همه باشند، اما شاید جذاب‌تر از سفر به فضا که می‌تواند کمی هم خطرناک باشد، داشتن یک چیزی در فضا برای خودتان بتواند چالش بعدی صنعت خصوصی شود. بویژه اگر آن چیز بتواند از فضا اطلاعات جالب و هیجان‌انگیزی برایتان ارسال کند. بله درست فهمیدید، داریم از ماهواره‌های شخصی صحبت می‌کنیم. خب، در ابتدای امر کمی بی‌فایده و صرفا یک سرگرمی به نظر می‌رسد. اما چه کسی می‌داند، شاید بزودی کاربردهای فراوانی برای یک ماهواره شخصی تعریف شود.
البته این اولین بار نیست که صحبت از ماهواره شخصی به میان آمده است. سال‌هاست که بخش خصوصی و شرکت‌های بزرگ ماهواره‌ای صاحب بخش بزرگی از ماهواره‌های مخابراتی در دورترین مدار کاربردی زمین یعنی مدار زمین ثابت هستند. اما چرا مثلا من نتوانم یک ماهواره برای خودم داشته باشم. این ایده‌ای بود که مدت‌های مدیدی افکار زک منچستر، مهندس هوافضا از دانشگاه کورنل را پریشان کرده بود. او با خودش فکر می‌کرد که چرا ماهواره‌ها همیشه باید خیلی پیشرفته و بزرگ و کارآمد باشند. چرا نتوان یک ماهواره ریز و کوچک و ارزان ساخت که بتواند چند صباحی در فضا به سر برده و خاطره‌ای شود برای صاحبش. برای مثال داشتن ماهواره‌ای که روزی یکی دو بار از بالای سرتان رد شود و پیام بفرستد که:
من ماهواره تو هستم. این دور ۴۶۷ام من به دور زمین است. اینجا هوا منهای ۲۰۰ درجه سانتیگراد است. خورشید در سمت چپ من قرار دارد و... آخ ماهواره شهروز همین الان با من تصادف کرد!
خب نظرتان چیست؟ حداقل می‌توانید جلوی مهمانانتان قیافه بگیرید و نیم ساعتی آنها را منتظر نگه دارید تا ماهواره‌تان از بالای سر خانه رد شده و متن بالا را برایتان بفرستد و شما هم در حالی که بادی در غبغب انداخته‌اید، جلوی آنها قیافه‌ای بگیرید و در باب اهمیت صنعت فضانوردی و کمک به شرکت‌های دانش بنیان کوچک برای توسعه علم با صرف مبلغ اندکی پول، سخنرانی گیرایی ارائه کنید. موافقید؟ قرارداد را امضا کنیم؟
خیلی راحت است، زک منچستر با این ایده ساده دست یاری به سمت همه مردم سیاره زمین دراز کرده تا با جمع‌آوری مبلغی حدود ۳۶ میلیون تومان اولین محموله ۱۰۰ تایی ماهواره‌های شخصی دنیا را به فضا بفرستد.
زک معتقد است در صورت دریافت این کمک مالی و ارسال نخستین نمونه‌ها به فضا می‌تواند با توسعه و تکمیل ایده خود در آینده ماهواره‌های پیشرفته‌تری بسازد که توانایی‌های جدی‌تری داشته باشند. هم‌کنون قیمت هر ماهواره‌ای که زک طراحی می‌کند و می‌سازد حدود ۳۶۰ هزار تومان است. زک تا الان توانسته یك‌سوم ماهواره‌های اولین محموله خود را که قرار است مشتمل بر یکصد ماهواره باشد را بفروشد.
ماهواره‌های زک بر اساس یک ایده خلاقانه استوار است. برای اولین بار یک طراح ماهواره به این فکر افتاده است که حالا و پس از پیشرفت‌های تاثیرگذار دانش الکترونیک چرا ما هنوز هم باید مثل اجداد فضانوردمان یک ماهواره بزرگ با بدنه و تجهیزات و یال و کوپال بسازیم.بیاییم برای اولین بار یک ماهواره را روی یک مدار چاپی خلاصه کنیم. فوق‌العاده است نه؟ ماهواره‌ای روی یک مدار چاپی با همه کارآمدی یک ماهواره واقعی.
خیلی‌ها ایراد گرفته‌اند که خب با اختلاف دمای بین منهای ۲۰۰ درجه سانتیگراد در شب هنگام و ۴۰۰ درجه سانتیگراد در هنگام تابش خورشید یا با تشعشعات مضر و خطرنک و بارهای الکتریکی بادهای خورشیدی و هزار چیز عجیب و غریب دیگر در فضا چه خواهید کرد؟ زک اما برای همه این پرسش‌ها یک پاسخ ساده دارد. نمی‌دانم!
اما ایده فوق‌العاده است، فکرش را بکنید اگر بشود این کار را کرد چه می‌شود. در آن زمان ما شاهد خواهیم بود که ماهواره‌هایی با عملکردهای فوق‌العاده و پیچیده اما بسیار سبک و کوچک تولید خواهند شد که می‌توانند با قیمت‌های امروزی که حدود ۲۵ میلیون تومان برای هرکیلوگرم محموله فضایی است، صرفه‌جویی عظیمی در صنعت فضایی به وجود آورند. در آن زمان هزینه‌های مخابرات، ناوبری و مشاهده فضایی به مراتب کاهش خواهد یافت و تعداد بیشتری از جمعیت ساکن سیاره زمین می‌توانند از قابلیت‌های بی‌نظیر فضا برای رسیدن به رفاه و امنیت بیشتر استفاده ببرند.
من ماهواره تو هستم. این دور ۴۶۷ام من به دور زمین است. اینجا هوا منهای ۲۰۰ درجه سانتیگراد است. خورشید در سمت چپ من قرار دارد و... آخ ماهواره شهروز همین الان با من تصادف کرد!
خب نظرتان چیست؟ حداقل می‌توانید جلوی مهمانانتان قیافه بگیرید و نیم ساعتی آنها را منتظر نگه دارید تا ماهواره‌تان از بالای سر خانه رد شده و متن بالا را برایتان بفرستد و شما هم در حالی که بادی در غبغب انداخته‌اید، جلوی آنها قیافه‌ای بگیرید و در باب اهمیت صنعت فضانوردی و کمک به شرکت‌های دانش بنیان کوچک برای توسعه علم با صرف مبلغ اندکی پول، سخنرانی گیرایی ارائه کنید. موافقید؟ قرارداد را امضا کنیم؟
خیلی راحت است، زک منچستر با این ایده ساده دست یاری به سمت همه مردم سیاره زمین دراز کرده تا با جمع‌آوری مبلغی حدود ۳۶ میلیون تومان اولین محموله ۱۰۰ تایی ماهواره‌های شخصی دنیا را به فضا بفرستد.
زک معتقد است در صورت دریافت این کمک مالی و ارسال نخستین نمونه‌ها به فضا می‌تواند با توسعه و تکمیل ایده خود در آینده ماهواره‌های پیشرفته‌تری بسازد که توانایی‌های جدی‌تری داشته باشند. هم‌کنون قیمت هر ماهواره‌ای که زک طراحی می‌کند و می‌سازد حدود ۳۶۰ هزار تومان است. زک تا الان توانسته یك‌سوم ماهواره‌های اولین محموله خود را که قرار است مشتمل بر یکصد ماهواره باشد را بفروشد.
ماهواره‌های زک بر اساس یک ایده خلاقانه استوار است. برای اولین بار یک طراح ماهواره به این فکر افتاده است که حالا و پس از پیشرفت‌های تاثیرگذار دانش الکترونیک چرا ما هنوز هم باید مثل اجداد فضانوردمان یک ماهواره بزرگ با بدنه و تجهیزات و یال و کوپال بسازیم.بیاییم برای اولین بار یک ماهواره را روی یک مدار چاپی خلاصه کنیم. فوق‌العاده است نه؟ ماهواره‌ای روی یک مدار چاپی با همه کارآمدی یک ماهواره واقعی.
خیلی‌ها ایراد گرفته‌اند که خب با اختلاف دمای بین منهای ۲۰۰ درجه سانتیگراد در شب هنگام و ۴۰۰ درجه سانتیگراد در هنگام تابش خورشید یا با تشعشعات مضر و خطرنک و بارهای الکتریکی بادهای خورشیدی و هزار چیز عجیب و غریب دیگر در فضا چه خواهید کرد؟ زک اما برای همه این پرسش‌ها یک پاسخ ساده دارد. نمی‌دانم!
اما ایده فوق‌العاده است، فکرش را بکنید اگر بشود این کار را کرد چه می‌شود. در آن زمان ما شاهد خواهیم بود که ماهواره‌هایی با عملکردهای فوق‌العاده و پیچیده اما بسیار سبک و کوچک تولید خواهند شد که می‌توانند با قیمت‌های امروزی که حدود ۲۵ میلیون تومان برای هرکیلوگرم محموله فضایی است، صرفه‌جویی عظیمی در صنعت فضایی به وجود آورند. در آن زمان هزینه‌های مخابرات، ناوبری و مشاهده فضایی به مراتب کاهش خواهد یافت و تعداد بیشتری از جمعیت ساکن سیاره زمین می‌توانند از قابلیت‌های بی‌نظیر فضا برای رسیدن به رفاه و امنیت بیشتر استفاده ببرند.
شکی نیست که این تفکر، راه آینده صنعت فضایی است و باید این ایده و تفکر جدید را وارد دانشکده‌های مهندسی خودمان کنیم و همگام شویم با صنعت نوین فضایی جهان. یادمان نرود که اختراع چرخ کار بیهوده‌ای است.
منبع اصلی خبر : http://kicksat.wordpress.com/
مترجم و ویراستار : شهرام یزدان پناه
برگرفته از وب سایت : http://www.spacescience.ir
